GroenLinks en de vrijheid van het publieke debat

'Kijk en huiver', schreef Joop, de website van de VARA, vorige week over een debat in De Balie over de islam. Zowel forumleden als discussianten uit het publiek toonden volgens Joop 'onvervalste moslimhaat'. Voor de Amsterdamse wethouder Ollengren en GroenLinks raadslid Groot Wassink waren de berichten aanleiding om aangifte wegens rassendiscriminatie te overwegen.
In het debat pleitte de Vlaming van Rooij voor discriminatie van moslims als 'oplossing' van de problemen die hij heeft met de aanwezigheid van moslims in West-Europa. PVV-medewerkster Bernadette de Wit vond dat gestreefd zou moeten worden naar een reductie van het aantal moslims tot 1 à 2% van de bevolking per land. Forumlid Paul Cliteur vond dat we het voorzichtiger moesten aanpakken.

In de Amsterdamse Gemeenteraad keerde Groot Wassink zich tegen de 'normalisering van racisme en discriminatie'. Hij waarschuwt daarvoor ook samen met zijn PvdA-collega Moorman in een open brief in Het Parool naar aanleiding van de advertentie van de VVD waarin Rutte Nederland oproept om normaal te doen. Over de bijeenkomst in De Balie schrijven ze:

Het meest schokkende aan de bijeenkomst was wat ons betreft de nonchalance waarmee de sprekers hun extreme ideeën etaleerden. En het feit dat hun opmerkingen en suggesties in de zaal onweersproken bleven. De aanwezigen leken zich in meerderheid volstrekt op hun ­gemak te voelen bij hetgeen gezegd werd. Alsof het normaal was.

Nepnieuws of een Ministerie van de Waarheid

Dit wordt komend jaar een terugkerend thema in het publieke debat: nepnieuws. En dan bedoel ik valse berichten die bewust verspreid worden om onrust te zaaien. Voor de Taalbank geeft Ton van den Boom de volgende definitie: "als actualiteit of als nieuws gepresenteerde berichten die niet berusten op feiten, maar op fantasie". Maar ik vind dat iets te ruim gedefiniëerd, er zijn zoveel berichten die niet of onvoldoende gebaseerd zijn op feiten. De duim van de auteur kan ook heel onschuldig zijn. Het wordt pas interessant en gevaarlijk als de fantasie wordt ingezet voor een bepaald doel: anderen schaden of bevoordelen, herrie schoppen om te ontregelen, de stabiliteit van een land, een partij of een regering onderuit halen, etc. Deutsche Welle, de Duitse Wereldomroep, sloot het jaar af met een overzicht van dergelijke berichten uit 2016. Bijvoorbeeld het bericht tijdens de Amerikaanse verkiezingscampagne dat de paus pro-Trump zou zijn. Of het bericht waarin Renate Künast, ex-minister voor de Duitse Groenen, zich op haar Facebooksite zou hebben verontschuldigd voor de moord op een student in Freiburg door een jonge asielzoeker.