Vrijheid van meningsuiting in de raadszaal

Twee weken geleden brak er tumult uit in de Utrechtse raadszaal toen een motie voor een boycot van Israël door een nipte raadsmeerderheid werd verworpen. Burgemeester Sharon Dijksma (foto) probeerde zelf de orde te herstellen zodat de raadsvergadering voortgezet zou kunnen worden. Dat lukte met moeite, ze kwam zelf in een bedreigende situatie terecht. Dijksma's motief was politie-optreden in de raadszaal te voorkomen. Het verstoren van een raadsvergadering is in principe strafbaar. Dijksma vindt zelf ook dat de demonstranten veel te ver gingen. Maar ze koos er op dat moment intuïtief voor om zelf in te grijpen.  'Ze liet zien wat het tegengif is tegen politieke hysterie' schreef Abdelkader Benali in Trouw. 'Door haar opstelling gaf ze een lesje crisismanagement waarin niet de persoon maar de zaak voorop staat.' Hij vond haar optreden terecht 'verfrissend omdat ik gewend ben geraakt dat politici, vooral die ter rechterzijde, bij het kleinste steentje in de schoen meteen al moord en brand schreeuwen.' Zoals het optreden van Dijksma nu in het rechtse Wynia's Week aan de hand van allerlei wetsartikelen wordt veroordeeld. Met grote woorden: de burgemeester heeft de rechtsstaat ondermijnd!  

Uiteindelijk gaat de Gemeente alsnog aangifte doen tegen een paar mensen die geweld hebben gebruikt. "Wij begrijpen de emotie, niet de agressie", zegt Dijksma. Een heel verstandige benadering. En emotie moet je niet direct met de wapenstok of het strafrecht tegemoet treden. 

Geheime ambtsberichten

Een onderdeel van 'het strengste asielbeleid ooit' dat nog weinig aandacht heeft gekregen is het besluit van het kabinet om ambtsberichten over de veiligheid van herkomstlanden van asielzoekers niet langer openbaar te maken. Het idee van de coalitie is dat asieladvocaten en mensensmokkelaars misbruik maken van de ambtsberichten; zij zouden asielzoekers hun vluchtverhaal erop laten afstemmen. 

Sinds dit besluit in mei zonder enig overleg met de Kamer is genomen heeft de rechter in twee gevallen de overheid al op de vingers getikt. In het beroep dat een Syrische asielzoeker heeft aangespannen tegen het ministerie van Asiel en Migratie heeft de rechter bepaald dat het ambtsbericht over Syrië openbaar moet worden gemaakt. De rechtbank in Amsterdam heeft kort daarna geoordeeld dat de afwijzing van een asielaanvraag van een man uit Jemen onvoldoende zorgvuldig tot stand is gekomen, mede doordat geheime ambtsberichten zijn gebruikt die niet met de rechtbank zijn gedeeld. 

De ambtsberichten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken zijn erg belangrijk voor asielzoekers. Ze vormen de basis voor beslissingen van de IND. Voor advocaten zijn deze berichten onmisbare bronnen om gerechtelijke procedures tegen de IND te voeren. Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging van Asieladvocaten Nederland: 'Als je ambtsberichten geheim houdt ga je besluiten nemen op basis van geheime informatie en krijg je dus een soort geheim proces, waarbij de asielzoeker niet de toegang heeft tot de informatie die de minister wel heeft.' De correctie van de rechter op het regeringsbesluit is dus niet zo vreemd. Daarmee wordt het kafkaiaanse perspectief van geheime processen in de kiem gesmoord.