27 mei 2024

De oorlog in Gaza 'slim omzeilen'


Een van de meest krampachtige en hoogst verontrustende reacties op het studentenprotest tegen de oorlog in Gaza komt uit een hoek waar je zoiets niet zou verwachten: de Universiteit voor de Humanistiek. Docent Rodante van der Waal schreef er over in Trouw. De Waal doceert 'dekoloniale theorie' en had in dat verband gesproken over het optreden van Israël in Gaza. Enkele studenten verweten haar antisemitisme nadat ze haar naam hadden aangetroffen onder een door duizenden zorgmedewerkers ondertekende petitie die opriep om het geweld te beëindigen. Vervolgens kreeg zij een mail van de onderwijsdirecteur die haar opdroeg 'het in mijn collegereeks niet meer te hebben over Palestina of Gaza. Mocht een student er toch nog naar vragen, dan moest ik het onderwerp ‘slim omzeilen’. De teksten van de alom gerespecteerde Palestijnse theoreticus Edward Said moesten van het curriculum af. De Palestijnse gastdocent moest ik afzeggen.' De Waal weigerde dat. De Universiteit trok daarop een eerdere toezegging voor voortzetting van haar betrekking in. 

De Universiteit wil 'om privacy-redenen' niet ingeaan op dat laatste punt. De genoemde Palestijnse filosoof Edward Said, schrijft de UvH, 'komt aan bod in curricula van de UvH, passend bij de leerdoelen van het betreffende vak.' Kennelijk dus niet bij het onderwerp dekolonisatie. Je zou je naast de vraag of ze daar Said wel gelezen hebben ook kunnen afvragen hoe het dan zit met de academische vrijheid als van hogerhand wordt bepaald welke literatuur een docent gebruikt. 

13 mei 2024

Studenten blijven demonstreren


De ME op de universiteit. Het gaat er heftig aan toe bij de demonstraties van studenten. Ze eisen dat de universiteit de banden verbreekt met Israëlische instellingen. Dat gebeurt niet. Het gerechtvaardigde doel dreigt langzamerhand te verdwijnen in een geweldspiraal van politie en relschoppers. De ME slaat vreedzame demonstranten van het universiteitsterrein op het Roeterseiland. Door activisten worden zinloze vernielingen aangericht. Vertegenwoordigers van de pers worden bij hun het werk gehinderd. Een domme, onvergeeflijke actie.

Dat deze protesten zo uit de hand lopen heeft alles te maken met het volstrekte onbegrip dat de autoriteiten laten zien inzake de groeiende afkeer van het geweld van Israël in Gaza. Er is werkelijk geen spoor te vinden van enige solidariteit met de bevolking van Gaza die dreigt te worden uitgehonderd en afgeslacht. De reactie van Rutte op de studentendemonstraties is tekenend. Hij belegde vandaag een overleg over toenemend antisemitisme. Met geen woord nam hij afstand van de genocide die zich in Gaza voltrekt. En zo reageren de meeste westerse leiders. 

Het misbruik van de beschuldiging van antisemitisme tegenover mensen die Israël veroordelen is pijnlijk. Alsof het Joodse volk als zodanig verantwoordelijk kan worden gehouden voor de misdaden van een regime. Het is een belediging van die vele Joden die zich van dat regime distantiëren. Maar afstand nemen van Netanyahu c.s. is te veel gevraagd. De banden met de Israëlische regering zijn in de loop der jaren kennelijk zo stevig gegroeid dat wat in het geval van Rusland na de inval in Oekraïne bij wet werd opgelegd -door sancties en het verbreken van alle betrekkingen- hier volslagen onmogelijk lijkt.