Bedreiging van het openbaar bestuur

Femke Halsema, de burgemeester van Amsterdam, heeft aangifte gedaan van doodsbedreiging na de demonstraties van 7 oktober tegen de oorlog in Israël. Er is inmiddels iemand aangehouden, een 59-jarige man, die niet in Amsterdam woont. Hij wordt verdacht van het bedreigen van de burgemeester via sociale media. Ook wordt hij verdacht van bedreiging met terroristisch oogmerk en opruiing. De bedreiging komt nadat Wilders op X over de demonstranten had geschreven: 'Het land uit met dat tuig en Halsema mag mee'. Halsema over haar aangifte: "Het politieke debat zakt echt door een morele ondergrens op het moment dat er niet meer een inhoudelijke discussie plaatsvindt, maar mensen persoonlijk geïntimideerd worden".

Halsema is niet de enige burgemeester die bedreigd wordt. Veel bestuurders en politici hebben de afgelopen jaaren te maken gehad met ernstige dreigementen. En soms gaat het ook verder dan woorden. Wie wil er nog burgemeester worden? vroeg Arjan Lubach onlangs naar aanleiding van berichten over het teruglopend aantal sollicitanten op burgemeestersposten. Bestuurders en politici haken af om hun gezinnen te beschermen. 

 

De toename van grensoverschrijdende intimidaties en bedreigingen van openbare ambtsdragers kan niet alleen op het conto worden geschreven van drugsgerelateerde criminele bendes. Er lijken steeds meer mensen te zijn die bij onvrede over of een conflict met de overheid de ambtenaren daarvoor persoonlijk aansprakelijk stellen. Dat leidt dan tot initimidaties, al dan niet anoniem via sociale media. En in extremis tot strafbare bedreigingen met geweld. Het besef dat dergelijke uitingen niet persoonlijk bedoeld zijn maakt het volgens de burgemeester Van Neerbos van de gemeente West Maas en Waal wat makkelijker om er mee om te gaan. Hij zegt dat de bedreigingen waarmee hij te maken had weliswaar naar hem gericht waren, maar toch ook weer niet tegen hém zelf. Ik ben, zegt Van Neerbos, „het uithangbord van de overheid. Dát maakt me voor sommigen een doelwit, niet de persoon Vincent van Neerbos”. 

 

Maar dat doet niets af aan de ernst van de problematiek. Integendeel. Het betekent dat de bedreigers het functioneren van de instituties van onze rechtsstaat proberen te saboteren. Ook als die persoonlijke aansprakelijkheidsstelling van ambtsdragers voortkomt uit gebrek aan kennis of onbegrip over procedures of gewoon uit ongeduld van mensen mensen met een kort lontje blijft het schadelijk. Het openbare ambt wordt steeds minder aantrekkelijk  door al die gevallen van bedreiging, intimidatie en geweldpleging. Ook steeds meer gemeenteraadsleden melden bedreigingen. Met als gevolg dat het in bepaalde plaatsen moeilijk wordt mensen te vinden voor de lokale volksvertegenwoordiging. 

 

De bedreigingen van ambtenaren en politici geven het OM veel extra werk. Het zou de regering sieren als ze zich niet alleen uitspreekt over alle gevallen van persoonlijke intimidatie en bedreiging, maar ook over het zaaien van onvrede en haat dat er aan ten grondslag ligt. De sabotage van de rechtsstaat ligt dichter bij huis dan de Haagse politici willen doen geloven. 

[foto: Anne Helmond CC]