28 mei 2019

Leid burgers niet om de tuin

Lokaal nieuws uit Apeldoorn van Dagblad De Stentor:
De complete redactie van het Apeldoornse wijkblad de Wijkkijker is vanwege een curieuze reden opgestapt. Omdat er van de wijkraad Osseveld-Woudhuis geen artikelen meer over de komst van het azc aan de Deventerstraat geschreven mogen worden, hebben de tien schrijvers hun taken neergelegd.
De redactie vermoedt dat de wijkraad onder druk staat van de gemeente. Die ontkent dat, net als de voorzitter van de wijkraad. Die zegt dat het drie maal per jaar uitkomende blad in de loop der jaren los is komen te staan van de wijkraad. Op de uitvoerige artikelen over het azc wil hij niet aangesproken worden. Nu even stoppen over dat onderwerp en er later misschien nog eens op terug komen in overleg met de wijkraad, was het verzoek dat de redactie aanleiding gaf om op te stappen.

Het laatste artikel is volgens De Stentor een voorbeeld van serieuze journalistiek. 'De redactie laat allerlei experts, zowel voor- en tegenstanders, aan het woord. Hoewel er de nodige kritiek in doorklinkt, is het feitelijk van toon en niet vanuit de onderbuik geschreven.'

Hier gaan twee dingen fout.

Op de eerste plaats is de ingreep van de 'eigenaar' van het blad in de onafhankelijkheid van de redactie natuurlijk een rechtstreekse schending van de persvrijheid. Als de wijkraad onderdeel wil zijn van de lokale democratie dient hij ook de democratische normen en waarden te respecteren en de redactie van de wijkkrant niet voor de voeten te lopen. De wijkraad had er beter aan gedaan een eigen standpunt in te nemen ten aanzien van het azc, al dan niet afwijkend van de teneur van het gewraakte artikel.

Maar veel kwalijker is nog wel dat met het verzoek om 'nu even niet' hierover te schrijven kennelijk een poging wordt gedaan de wijkbewoners bij een gevoelig onderwerp om te tuin te leiden. Het lijkt een poging discussie en informatieuitwisseling te stoppen omdat dat de autoriteiten nu even beter uitkomt. Een vergissing die vaker wordt gemaakt, wantrouwen schept en in elk geval geen einde maakt aan de discussie. Het kan zelfs een averechts effect hebben, want de kans is groot dat het verzet juist groeit tegen een overheid 'die ons heimelijk iets door de strot wil duwen.' Ook al is dat niet zo, dan nog moet je dit als overheid niet doen om te voorkomen dat je de schijn tegen je krijgt.

Misdaadcijfers

Hoe fataal pogingen om burgers om te tuin te leiden bij gevoelige onderwerpen kunnen aflopen leert het recente aftreden van staatssekretaris Harbers. Zijn ministerie heeft in een lijst cijfers over criminaliteit onder asielzoekers ernstige misdrijven proberen te verdoezelen door ze onder te brengen in de categorie 'overige'. De Telegraaf kwam er achter en er ontstond een rel. Harbers kon niet anders dan aftreden omdat hij de Kamer verkeerd heeft geïnformeerd. Later werd ontdekt dat er, anders dan de media hadden gesuggereerd, in die categorie 'overige' geen enkel geval van veroordeling wegens moord voorkwam. Maar toen was het kwaad al geschied.

Het aftreden van Harbers is pijnlijk voor de persoon en een drama voor zijn partij, die al zoveel andere bewindslieden heeft zien vertrekken. Maar het grootste drama is dat het voorval laat zien dat er nog steeds geen lessen zijn geleerd uit die 'grondwet' van de democratie: overheid, leid burgers niet om de tuin. En zo lang daar geen verandering in komt krijgen dubieuze volksmenners de kans het groeiende wantrouwen in de democratie te misbruiken, wordt het cynisme over de overheid gevoed en haken mensen af bij verkiezingen en andere gelegenheden waarbij ze hun stem kunnen laten horen als burger. Bij een wijkraad bijvoorbeeld.

[foto: Paleis het Loo van Rictor Norton en David Allen CC]

Geen opmerkingen: