Het College baseert zich op onderzoek waaruit blijkt dat een overgrote meerderheid van maatschappelijke organisaties vindt dat de situatie voor het maatschappelijk middenveld in het algemeen in Nederland de afgelopen twee jaar is verslechterd. 'Politici spreken bijvoorbeeld soms in stigmatiserende taal over maatschappelijke organisaties (...) In andere landen is gebleken dat dit soort stigmatisering een begin kan zijn van het nemen van maatregelen die de maatschappelijke ruimte schaden. Ook doet de overheid wetsvoorstellen die het demonstratierecht zouden kunnen inperken. Er worden wetsvoorstellen aangenomen met zodanig open normen dat er ruimte ontstaat voor willekeur en politieke motivatie bij het verminderen van de vrijheid van maatschappelijke organisaties. De maatregelen die gesignaleerd worden, hebben vooral invloed op organisaties die zich plegen uit te spreken tegen overheidsbeleid.'
Dit schreef het College in augustus. Bij de Algemene Beschouwingen van de Tweede Kamer werd dit signaal nog eens bevestigd door een motie van een rechtse meerderheid van VVD, FVD, SGP, PVV, BBB en JA21 die 'in navolging van de Verenigde Staten' de regering oproept ‘antifa’ als terroristische groep aan te merken. 'Onpraktisch, onuitvoerbaar en ondemocratisch' schreef terrorisme-expert Beatrice de Graaf in de NRC. En ter toelichting van het laatste: 'rechtse populisten kunnen nu de ongrijpbaarheid van de categorie Antifa gebruiken om vermeende politieke tegenstanders monddood te maken. Terrorisme is immers één van de meest gevaarlijke begrippen in handen van de overheid, want het geeft de mogelijkheid om vergaande maatregelen te nemen (...). Met deze motie wordt het net veel wijder uitgegooid, waarbij de grens tussen denken en doen, overtuigingen en daden vervaagt, en politieke tegenstanders uitgeschakeld kunnen worden.'
Een handleiding om complotdenkers te signaleren
Dat brengt me bij nog een ander, evenzeer verontrustend, bericht van deze zomer. Bij de politie circuleert een intern document aan de hand waarvan wijkagenten complotdenkers zouden kunnen herkennen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende complotdenkers, onschuldige, radicaliserende en mensen die bereid zijn geweld te gebruiken. Over de tweede groep staat in het document: 'Deze mensen zien de overheid als „de vijand van het volk” waartegen zij in verzet moeten komen. Ze roepen op tot mobilisatie, hebben een „fixatie” op bijvoorbeeld de Belastingdienst of het RIVM en roepen op tot „tribunalen”. Als agenten deze mensen tegenkomen, moeten ze hun bevindingen registreren in de politiesystemen, voorzien van een meldcode voor potentiële terroristen (‘CTER’).'
Die tweede groep zou wel eens erg groot kunnen uitvallen, veronderstellen de experts, inclusief de AIVD. Fanatieke dienders kunnen bij het opsporen van deze 'vijanden van het volk' flink veel mensen in de politiesystemen gaan registreren. En dat alleen op grond van hun denken of uitingen waarin de wijkagent radicalisering bespeurt. De handleiding zal worden aangepast, schrijft de politie, in reactie op een brief van Pieter Omtzigt die schreef 'dat de benadering van de politie ertoe kan leiden dat mensen die geraakt zijn door overheidshandelen meteen als complotdenker worden weggezet “en dat eventuele fouten in overheidshandelen weer niet gezien worden”.
Maar wat zo langzamerhand ook niet meer wordt gezien is dat hier fundamentele mensenrechten dreigen te worden geschonden: de vrijheid van denken en de vrijheid van meningsuiting. Eén foute, door racisme, xenofobie of culturele onkunde gevoede interpretatie van wat iemand zegt of schrijft kan levenslang gevolgen hebben. Zo'n CTER meldcode is in combinatie met die antifa-motie en de inperking van het demonstratierecht levensgevaarlijk voor de vrijheid en de democratie.
[foto: Antifa Slovenia, redhope CC]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten