10 januari 2016

Loyaal aan de baas

Uitkeringsinstantie UWV probeert te voorkomen dat zijn werknemers misstanden naar buiten brengen. Het laatste nummer van het personeelsblad is geheel gewijd aan het onderwerp loyaliteit. De boodschap in het blad is duidelijk: bespreek kritiek intern, los de problemen binnenshuis op.
Het UWV wordt al jaren geplaagd door schandalen. Er loopt een langdurig conflict met bedrijfsartsen, er is een falend ICT-systeem en het ministerie doet onderzoek naar de oorzaken van achterstanden bij de beoordeling van uitkeringen. De organisatie wordt overspoeld door klachten van cliƫnten. Even googelen en je vindt regelmatig nieuwe berichten over problemen (afgelopen week bijvoorbeeld hier, hier en hier).

Maar de werknemers moeten hun mond houden. Ze worden zelfs bedreigd. Met de media praten kan negatieve gevolgen hebben volgens de personeelskrant van het UWV. Als voorbeeld wordt Ad Bos genoemd die de bouwfraude aan het licht bracht. "Hij eindigde berooid in een caravan", stelt het blad, en vervolgt: "Sommige klokkenluiders krijgen een demotie, anderen worden ontslagen of door collega's met de nek aangekeken."

De dreigende toon is opvallend en suggereert dat bij deze organisatie het water naar de lippen is gestegen. Loyaliteit aan de organisatie waar je voor werkt is in beginsel een positieve waarde. Tegenwoordig heeft elke grote organisatie wel een integriteitsbeleid met procedures voor het afhandelen van misstanden. Dat begint dan standaard bij een interne klachtencommissie. Die kan een nuttige zelfreinigende functie vervullen. Maar niet altijd en niet overal. De dwang om onder alle omstandigheden loyaal te blijven kan ook negatieve consequenties hebben. Soms moet het maatschappelijk belang zwaarder wegen dan de loyaliteit aan de baas. Dat UWV kennelijk niets wil weten van deze optie is een teken aan de wand. UWV is een bedrijf dat met belastinggeld publieke taken uitvoert. Het is een bedrijf van en voor burgers. Dat betekent dat bij UWV openheid voorop hoort te staan. Dienstbaarheid aan de burgers gaat hier boven loyaliteit aan de organisatie. Enig respect voor klokkenluiders zou de organisatie dus sieren.

De loyaliteitsdwang waar de werknemers van UWV nu mee te maken hebben is helaas niet uniek. Dit bedrijf komt er nu mee in het nieuws, maar tal van organisaties met publieke taken zijn in de afgelopen jaren ontspoord en veranderd in gesloten bedrijven waar dienstbaarheid aan het publiek alleen nog in de reclameboodschappen te horen is. Als burgers en belastingbetalers mogen we blij zijn dat er af en toe mensen opstaan die zich bewust zijn van hun publieke taak en die zich -met de nodige risico's- niets aantrekken van de disciplineringspogingen van hun bazen. 

2 opmerkingen:

Unknown zei

Schirkbarend en voldoende reden om er ook een blog aan te wijden. Laten wij als nieuwsburgers het UWV ter verantwoording roepen.

Heb je het personeelsblad ook gelezen. Hoe kan ik aan een exemplaar komen?

Hartelijke groet van een mede blogger Nico de Leeuw

Jos van Dijk zei

Mijn bron is Trouw van 8 januari. Het UWV geeft op zijn site over dit onderwerp geen informatie prijs. Toen ik er naar zocht kreeg ik de melding: U heeft gezocht naar 'loyaliteit'. Hiervoor zijn geen resultaten gevonden.