De Evangelische Omroep censureert uitzendingen waarin de evolutietheorie aan bod komt. Dat zegt evolutiebioloog Gerdien de Jong van de Universiteit Utrecht. Zij vergeleek uitzendingen van de BBC-serie Het Leven van Zoogdieren (van David Attenborough) in Engeland, België en Nederland. In de Nederlandse versie van de EO was geknipt of sprak de Nederlandse stem een andere tekst in. De aflevering over de afstamming van de mens en de mensaap werd helemaal niet uitgezonden. De Jong noemt die censuur kwalijk. EO-directeur Hagoort wijst de kritiek af en zegt dat zulke series al jaren worden aangepast."De BBC weet daarvan." Tot zover een bericht van de NOS. Het hele verhaal van Gerdien de Jong is te lezen op evolutie.blog.com
David Attenborough is beroemd geworden door zijn natuurfilms. Hij wordt algemeen beschouwd als een autoriteit op het gebied van het leven van dieren. Het is op z'n minst misleidend dat de EO zijn verhalen systematisch verknipt. Omroepen zijn vrij uit te zenden wat ze geschikt achten. De EO kan besluiten de BBC-serie niet uit te zenden omdat de inhoud niet strookt met hun christelijke opvattingen. Dat zou een duidelijk statement zijn. Maar misbruik maken van de autoriteit van Attenborough (de kijkcijfers!) en vervolgens de kijkers gemanipuleerde informatie voorschotelen is bedrog, zo dring je de kijkers op slinkse wijze je mening op.
Dat de EO daar geen probleem mee heeft en vaker knipt verbaast me niets. Meer dan twintig jaar geleden schreef Martin van Amerongen in De Groene Amsterdammer al dat de EO passages uit de verfilming van Orwell's Animal Farm met lekeprediker Mozes de Kraai knipte omdat er gespot werd het het christendom. Van Amerongen schreef dit naar aanleiding van de ophef die Oost-Europese delegaties, toen nog communistisch, maakten over deze film op een internationaal filmfestival. In die tijd was de EO kleiner dan nu en strikt evangelisch. Als kijker wist je waar je aan toe was met deze omroep. Inmiddels is de EO een omroep als alle anderen en veel kijkers nemen de programma's even serieus als de rest van het aanbod van de publieke omroep. Het is goed dat we door het onderzoek van Gerdien de Jong nog eens op de feiten zijn gedrukt. Hoed u voor de evangelisten.
EO, evolutie
4 opmerkingen:
Voor de goede orde: de EO staat in haar recht als ze in een programma wil knippen waar ze de auteursrechten van heeft of licenseert, en dat is het geval. De BBC heeft in de deal ook inderdaad toestemming voor aanpassingen gegeven.
Echter, wanneer een 'werk' dusdanig wordt gewijzigd dat de oorspronkelijke maker zich er niet meer mee kan verenigen, dan treedt een totaal ander recht in werking: het persoonlijkheidsrecht (en dat recht kan nooit worden overgedragen).
Aangezien Sir David een voorstander is van de evolutieleer en zelf fel gekant is tegen het "creationisme", zou hij ertegen kunnen optreden. Daar heeft de BBC dus niks mee te maken en dat wordt een zaak tussen Sir David en de EO. Of Sir David op de hoogte is van de aanpassingen die de EO heeft doorgevoerd, expliciet ermee accoord is gegaan of ertegen in gaat, is (nog) onbekend.
Vergelijkbare bekende kwesties: de weduwen van Orff die tegen een hard-core house-versie van de Carmina Burana optraden en Monty Python die vergaande aanpassingen door een Amerikaans televisiestation afkeurde.
Het zou zeker interessant zijn Attenborough te confronteren met de censuur van de EO. Ik zou wel willen weten hoe hij hierover denkt.
Opvallend in de reacties op deze affaire is dat, anders dan in bovenstaand commentaar, de meeste schrijvers op internetfora de gelegenheid aangrijpen om de evolutieleer aan te vallen en van hun geloof in het scheppingsverhaal te getuigen. Dat schrijft de theoloog Taede Smedes vandaag in NRC Handelsblad. Hij vindt de censuur van de EO overigens ook onacceptabel. Maar veel andere schrijvers malen kennelijk niet om de censuur en kiezen direct partij voor een bepaald standpunt. Dit is precies wat ons zorgen moet baren: dat mensen een standpunt of iets wel of niet getolereerd kan worden laten afhangen van hun persoonlijke opvattingen terzake. Zo van: als het in mijn straatje past vind ik censuur geen probleem. Wie dat standpunt inneemt heeft weinig begrepen van het principe van de vrije meningsuiting.
Het eerste wat Attenborough zei … was dat hij geen enkel probleem had met de actie van de EO. Een verdraaiing van de feiten was het in zijn ogen niet. En dat sommige kijkers waren beledigd, dat nam Sir David naar eigen zeggen maar op de koop toe. Gebeurde wel vaker, kon hij zich niet druk over maken.
Uit: www.nos.nl/nosjournaal/columns/londen/weblog_tim_juli_2007.html
Gerdien de Jong constateerde o.a. dat de EO een passage over dat primitieve zoogdieren ‘snachts jaagden terwijl de meeste dinosauriërs sliepen, had weggelaten.
De theorie dat zoogdieren in tegenstelling tot dinosauriërs nachtdieren waren is onder andere gefundeerd op het idee dat dinosauriërs kleuren konden zien, en daarom nachtblind waren. In 2002 publiceerde Belinda Chang in Molecular Biology and Evolution een onderzoek waaruit bleek dat de directe voorouders van dinosauriërs nachtvisie hadden, wat een aanwijzing is dat dinosauriërs juist ‘snachts leefden. http://mbe.oxfordjournals.org/cgi/content/full/19/9/1483
Gert Korthof weigerde mijn verwijzing naar dit onderzoek te plaatsen. Censuur!
Een reactie posten