Hoe democratisch is Nederland?

Nederland staat onveranderlijk hoog genoteerd in de lijst van democratische landen van het het Amerikaanse Freedom House. Op grond van het jaarlijkse overzicht van politieke rechten en burgerlijke vrijheden mogen we ons gelukkig prijzen hier te wonen en en niet in Wit-Rusland of Noord-Korea. Maar democratie is behalve een bestuursvorm ook een ideaal om aan te werken. En dus valt er in Nederland ook nog wel wat te doen. Aan de informatievoorziening bijvoorbeeld, de basis van een democratische besluitvorming.
Nederland loopt niet voorop als het om openbaarheid van overheidsinformatie gaat. In de documentaire Woberator zegt GroenLinks Tweede Kamerlid Mariko Peters dat Nederland afglijdt naar een besloten bestuurscultuur. De recente Wikileaks onthullingen laten zien dat ook Tweede Kamerleden niet altijd goed geïnformeerd worden. Zo blijken de Verenigde Staten door Defensie beter geïnformeerd te zijn over de regeringsplannen met de JSF dan ons eigen parlement.

Volgende week promoveert Guido Enthoven in Tilburg op een proefschrift over de informatievoorziening van de Tweede Kamer. Hij constateert op grond van zijn onderzoek dat de regering het parlement slecht informeert. Er is sprake van een grote asymmetrie in de informatie tussen enerzijds de regering die een enorm ambtenarenapparaat achter zich heeft en anderzijds de Tweede Kamer. De zogenaamde Oekaze-Kok verbiedt directe communicatie tussen ambtenaren en Tweede Kamerleden. Het grootste probleem is echter de ongelijkheid in de informatievoorziening. Leden van de oppositie zijn altijd minder geïnformeerd dan leden van fracties die tot de regeringscoalitie behoren. Via de eigen ministers kunnen parlementariërs van de coalitie namelijk wel toegang krijgen tot informatie die dankzij de Oekaze-Kok niet beschikbaar is voor de oppositie. Zo wordt het principe van de gelijkheid van informatie, voorwaarde voor een eerlijk debat, met voeten getreden. En dat is geen gering smetje op het de democratisch blazoen van de Nederlandse overheid.

openbaarheid, democratie

Verboden getal: 1312

Demonstranten tegen de oorlog in Vietnam die "Johnson moordenaar" riepen werden eind jaren zestig beboet wegens belediging van een bevriend staatshoofd. Alternatieven als "Johnson moordvent" of "Johnson Molenaar" konden ook niet door de beugel.
Aan deze geschiedenis moest ik denken bij het bericht dat Amsterdamse voetbalfans veroordeeld zijn wegens het dragen van een T-shirt met daarop het getal 1312. Dat getal, hebben de autoriteiten uitgevonden, staat in werkelijkheid voor een afkorting, namelijk ACAB. En deze afkorting, zo laten zij weten staat voor "All cops are bastards". En die tekst is verboden. Belediging van het gezag. Hoe ver kun je gaan?
Twee jaar geleden werd een jongeman uit Goes die ACAB op zijn bomberjack had staan in eerste instantie nog vrijgesproken. Het OM ging echter in beroep en het hof veroordeelde hem tot 200 euro boete. Ook al wist toen vrijwel niemand wat ACAB betekende. De jongeman wist het zelf wel, gaf hij toe. En politie-agenten uitmaken voor “een onwettig kind, een niet raszuiver persoon, of een persoon van mindere kwaliteit” is een belediging van een ambtenaar in functie, vond het hof.
In Leeuwarden werd later ook nog een man met een ACAB T-shirt aangehouden toen hij het politiebureau binnenliep. Zijn verklaring dat ACAB stond voor "Acht cola, acht bier" mocht niet baten. Ook hij kwam voor de rechter. En in de krant. Want het is een leuk verhaal, toch?
En inmiddels weet iedereen wat ACAB betekent en nu weet iedereen ook wat 1312 betekent.
Wordt het niet tijd dat politie en justitie zelf vervolgd worden vanwege het verspreiden van beledigende leuzen? Of zou het toch beter zijn als onze dienaren van Hermandad zich wat minder gevoelig zouden tonen en hun aandacht weer meer gaan richten op hun eigenlijke taak.



politie, belediging