26 februari 2008

Een blote oude dame en het politieke debat


De reclamecodecommissie vindt het spotje van de SP over de thuiszorg toelaatbaar. Er waren 14 klachten binnengekomen (en volgens de SP duizenden adhesiebetuigingen). Dat een oude dame zich op tv uitkleedt was volgens de klagers misleidend, smakeloos en angstaanjagend. De RCC vindt de beelden ontluisterend, maar de dame wordt in haar waarde gelaten. "De SP heeft, met deze uiting de grens van het toelaatbare, in het bijzonder die van de goede smaak en het fatsoen opgezocht, maar heeft deze, mede gelet op de hem toekomende vrijheid van meningsuiting, niet overschreden." En dat er geen sprake is van misleiding heeft Agnes Kant ook voldoende duidelijk kunnen maken.
Het CDA en de PvdA hebben zich kritisch uitgelaten over het spotje van hun politieke concurrent. Volgens de SP hoopte het CDA op een verbod door de RCC. De PvdA spreekt over 'misbruik van ouderen'. Dit zijn verontrustende geluiden. In plaats van het politieke debat aan te gaan over de thuiszorg wordt de verpakking van dit politieke statement veroordeeld. Dat is in strijd met de principes van het vrije politieke debat. Een oude truc: niet ingaan op de inhoud, maar via de vorm het debat ontwijken. Of: door de vorm ter discussie te stellen proberen te verhinderen dat de boodschap doorkomt. En juist daarom is een democratie gebaat bij een maximale vrijheid van meningsuiting. Zodat het uiteindelijk om de inhoud kan gaan en niet om de vorm of de smaak.
,

14 februari 2008

Waarom moet Hirsi Ali beschermd worden?


Als Frankrijk en de EU nu bescherming gaan bieden aan een Nederlandse, die vanwege haar opvattingen met de dood wordt bedreigd, omdat Nederland niet bereid is haar tegemoet te komen, is dat een schande. Zou je zeggen. Niet volgens de overgrote meerderheid van het publiek van Stand.nl. Bijna driekwart van de mensen die reageerden op deze stelling van maandag j.l., vond het helemaal geen schande (ondanks de uitstekende verdediging door Kathalijne Buitenweg). De teneur van veel reacties was: we hebben het gehad met Ayaan, ze heeft het er zelf naar gemaakt, als ze naar de VS wil moet ze het daar zelf maar uitzoeken, etc. Het schaamrood schiet je naar de kaken.
Waarom moet Hirsi Ali beschermd worden? Niet omdat we haar zo graag mogen, toch? Uiteindelijk gaat het om de bescherming van het vrije woord, een grondrecht, een gedachtegoed. In een democratische rechtsstaat mag je als burger verwachten dat de staat je niet alleen de vrijheid geeft om je mening te uiten, maar ook dat je onvoorwaardelijke bescherming geniet tegen elke bedreiging van die vrijheid.
Deze regering heeft -met instemming van de VVD en de PVV- twijfel gezaaid over haar bereidheid die bescherming te bieden. Die twijfel staat in schril contrast met de manier waarop Franse politici, inclusief de staatssekretaris voor mensenrechten Rama Yade, zelf moslima, haar steun hebben toegezegd. Natuurlijk moeten ze het allemaal nog waarmaken. Maar de zelfverzekerdheid waarmee politici buiten Nederland opkomen voor fundamentele rechten zou de meerderheid van de zuinige Nederlandse politici en de discussianten op Standpunt.nl toch aan het denken moeten zetten.
,

02 februari 2008

De rituele dans van Rouvoet


In Trouw wijdt Hans Goslinga een beschouwing aan het rumoer rond de voorgenomen uitzending van de pornofilm 'Deep Throat' en de wisselende reacties van leden van het kabinet. Rouvoet's aankondiging van een onderzoek naar een uitzendverbod was natuurlijk een 'slag in de lucht' schrijft hij. De minister kent de regels en weet dat de regering niet vooraf mag ingrijpen. Dat hij als minister een moreel appèl op BNN deed is al op het randje, zou ik zeggen. Het is natuurlijk vooral een signaal aan de eigen achterban die nog niet heeft leren omgaan met de vrijheid van meningsuiting.
Maar daar zit nu juist het probleem. Rouvoet, alle kamerleden van de ChristenUnie en ook die van de SGP kennen de wet heel goed. En toch vragen ze als het hen uitkomt steeds weer naar de bekende weg. Dat gaat zowel in het geval van pornografie als wanneer men iets godslasterlijks waarneemt. Het optreden van Madonna in 2006, die aan het kruis een liedje zong in de Amsterdamse Arena is een voorbeeld. De RVU-uitzending 'God bestaat niet' (2005) is een soortgelijk geval. De kamerleden van de kleine christelijke partijen (onder Paars gesteund door het CDA) zijn verontwaardigd, stellen vragen en dringen aan op een verbod. De regering antwoordt net als Balkenende deze week dat daar geen mogelijkheden voor zijn. Volgen citaten uit de wet. Een kwestie van copy-pasten voor de ambtenaren. Typerend is de reactie van CU fractievoorzitter Slob vorig jaar na de mislukte poging van zijn lokale Utrechtse partijgenoot om de gigantische poster met gouden bikini van Hünkemöller verwijderd te krijgen. "We moeten het de volgende keer wat beleidsmatiger aanpakken", zei hij. Want we hebben natuurlijk wel gelijk, hoor je hem er achter aan denken.
Voor de achterban doen de kamerleden hun best. De SGP moppert vandaag nog wat na in het Reformatorisch Dagblad . Ze hadden gehoopt dat er een andere wind zou gaan waaien in dit christelijk-sociale kabinet. De vraag die deze rituele dans van de orthodoxe christenen oproept is echter of zij er niet beter aan zouden doen om hun achterban uit te leggen hoe de wet in elkaar steekt. Dat morele bezwaren van één bepaalde groepering in onze rechtsstaat niet onmiddellijk kunnen leiden tot wettelijke beperkingen. Waar het bij de vrijheid van meningsuiting, de pers- en de omroepvrijheid werkelijk om gaat: de vrijheid om te communiceren zonder gehinderd te worden door staatsingrijpen. En om de ruimte voor álle opvattingen en stromingen, de tolerantie die van ieder gevraagd wordt om opvattingen en beelden te verdragen ondanks de bezwaren die je er tegen hebt.
Rouvoet c.s. kennen de wet en de onderbouwing daarvan. Toch laten ze zich keer op keer verleiden tot 'een slag in de lucht'. Onwetendheid is het niet. Zijn ze hardleers misschien? Of is het een teken van een heimelijk verlangen om, is het niet links- dan wel rechtsom, belangrijke verworvenheden van de Nederlandse rechtsstaat te mogen afschaffen?
,