Op kerstavond was het belangrijkste nieuws op radio 1 de opschorting van de uitbetaling van tegoedbonnen bij V&D. Die bonnen zaten in kerstpakketten, onder andere van de Universiteit Twenthe. Teleurgestelde medewerkers werden voor de microfoon geïnterviewd. De leverancier van de kerstpakketten mocht verklaren dat ze druk bezig waren een oplossing te vinden. Verder geen nieuws. Het journaal van 8 uur opende met kerkgangers die aan de kerkdeur werden ondervraagd over de betekenis van het kerstfeest vandaag de dag. De antwoorden bevatten alle bekende clichees. Daarna volgden filmpjes van kerst in andere landen met onder meer surfende kerstmannen in Australië. Verder ging het over shoppen, de drukte in de supermarkten en de overbelasting van de pinautomaten. En natuurlijk over het warme weer. Het belangrijkste nieuws is altijd het weer, na de files dan.
Het nieuws als venster op de wereld bestaat niet meer. Het is een venster op de huiskamer van de gemiddelde Nederlander met zijn gevoelens, denkbeelden, angsten en zorgen. Het is niet meer de Verrekijker, het Jeugdjournaal uit de jaren vijftig. Het is meer een spiegel geworden van de familie Doorsnee.
28 december 2015
12 december 2015
Geen 'free speech' voor Palestijnse activisten
In de Verenigde Staten publiceerde de organisatie voor burgerrechten Center for Constitutional Rights met Palestine Legal, een groep juristen, het rapport The Palestine Exception to free speech: a movement under attack in the US. Het rapport gaat over talrijke incidenten in de Verenigde Staten waarbij activisten voor de Palestijnse zaak gehinderd werden in hun vrije meningsuiting. De incidenten spelen vooral op universiteiten en kunnen in veel gevallen ook gezien worden als inbreuk op de academische vrijheid. Een zaak die afgelopen jaar veel publiciteit trok was de weigering van de Universiteit van Illinois om Steven Salaita aan te stellen nadat er klachten waren binnengekomen over tweets die hij had verstuurd over de Gaza-oorlog in 2014. Salaita begon een proces. In november veroordeelde de rechtbank de universiteit tot een schadevergoeding, maar zijn benoeming is niet doorgegaan.
The Palestine Exception documenteerde tussen januari 2014 en juni van dit jaar 300 incidenten, merendeels gericht tegen studenten en docenten. Het gaat om ontslagen, het verbieden van protestbijeenkomsten en culturele evenementen, dreigementen en verdachtmakingen tegen de organisatoren van bijeenkomsten, scheldpartijen via de sociale media en bureaucratische tegenwerking van Palestijnse politieke groepen. Recentelijk kwam Palestine Legal succesvol in actie tegen het verwijderen van de Palestijnse vlag van het campusterrein.
Achter de incidenten zit een machtige en rijke Israël-lobby die ook door rechtse, streng christelijke groepen wordt ondersteund. Zij hebben het vooral gemunt op de aan kracht en invloed winnende beweging voor Boycot, Divestment' and Sanctions (BDS). Het lukt niet altijd om de vrije meningsuiting te belemmeren, maar met beschuldigingen van 'antisemitisme' en 'terrorisme' kun je in de VS net als in Europa bij de autoriteiten en het grote publiek proberen de sympathie voor de Israëlische kant van het conflict te winnen.
Ik vroeg me af in hoeverre Palestijnse activisten in Nederland ook worden gehinderd in het verspreiden van hun boodschap.
The Palestine Exception documenteerde tussen januari 2014 en juni van dit jaar 300 incidenten, merendeels gericht tegen studenten en docenten. Het gaat om ontslagen, het verbieden van protestbijeenkomsten en culturele evenementen, dreigementen en verdachtmakingen tegen de organisatoren van bijeenkomsten, scheldpartijen via de sociale media en bureaucratische tegenwerking van Palestijnse politieke groepen. Recentelijk kwam Palestine Legal succesvol in actie tegen het verwijderen van de Palestijnse vlag van het campusterrein.
Achter de incidenten zit een machtige en rijke Israël-lobby die ook door rechtse, streng christelijke groepen wordt ondersteund. Zij hebben het vooral gemunt op de aan kracht en invloed winnende beweging voor Boycot, Divestment' and Sanctions (BDS). Het lukt niet altijd om de vrije meningsuiting te belemmeren, maar met beschuldigingen van 'antisemitisme' en 'terrorisme' kun je in de VS net als in Europa bij de autoriteiten en het grote publiek proberen de sympathie voor de Israëlische kant van het conflict te winnen.
Ik vroeg me af in hoeverre Palestijnse activisten in Nederland ook worden gehinderd in het verspreiden van hun boodschap.
24 november 2015
Klimaatverandering in de media
De hoofdredacteur van Elsevier Arendo Joustra maakt zich druk over de dagelijkse berichtgeving van de gezamenlijke omroepen over de Mijlpalen voor Parijs. Voorafgaand aan de
belangrijke VN-klimaattop in Parijs (van 30 november tot en met 11
december 2015) wandelt een groep klimaatactivisten vanuit
Utrecht naar de Franse hoofdstad. Elke dag wordt een mijlpaal geslagen door een deskundige, een wetenschapper of een ondernemer, die iets te vertellen heeft over de manier waarop we de klimaatverandering kunnen aanpakken. De NPO doet elke dag direct na Nieuwsuur verslag. Het zijn positieve verhaaltjes die het draagvlak voor maatregelen tegen de CO2 uitstoot moeten vergroten.
Arendo Joustra vindt het "met belastinggeld gefinancierde actiejournalistiek", nee veel erger: "vulgaire agitprop". Hij verwijst daarbij dreigend naar methoden die de sovjets vroeger hebben ingezet "om de Russische bevolking te injecteren met de communistische ideologie. Waarbij de agitatie was bedoeld om mensen emotioneel over de streep te trekken en de propaganda de geest moest hersenspoelen." En zoiets doet de publieke omroep nu met "ons belastinggeld". Overdrijven is ook een kunst.
Arendo Joustra vindt het "met belastinggeld gefinancierde actiejournalistiek", nee veel erger: "vulgaire agitprop". Hij verwijst daarbij dreigend naar methoden die de sovjets vroeger hebben ingezet "om de Russische bevolking te injecteren met de communistische ideologie. Waarbij de agitatie was bedoeld om mensen emotioneel over de streep te trekken en de propaganda de geest moest hersenspoelen." En zoiets doet de publieke omroep nu met "ons belastinggeld". Overdrijven is ook een kunst.
08 november 2015
De reputatiemanager bepaalt het nieuws
De verhouding tussen de pers en de overheid is altijd spannend geweest. Openbaarheid blijft een lastig onderwerp voor regeringen en gemeentebesturen. Openheid en transparantie zijn buzz-woorden maar de praktijk laat veel te wensen over. Nieuwe wetgeving laat al jaren op zich wachten.
Onlangs las ik een beschouwing over journalistiek in de jaren vijftig van Paul Koedijk*. Het beeld dat hij schetst geeft te denken over de tegenwoordige tijd. Op het eerste gezicht lijkt het een totaal andere wereld. Wat zestig jaar geleden geheim was moest geheim blijven totdat de minister zei dat er over gesproken kon worden. En wat de minister wel kwijt wilde moest bij voorbaat letterlijk en zo uitgebreid mogelijk geciteerd worden. Over minister-president Drees (foto) schreef een kritische journalist in die tijd: "[Men ontkomt] niet aan de indruk dat dr. Drees alle kranten het liefst zou zien als voorlichtingsorganen." Voorlichting en p.r., dus communicatie die door de overheid zelf wordt geregisseerd, bloeide op in de jaren vijftig. De pers dreigde geplet te worden "tussen de hamer en het aambeeld van de geheimzinnigheid en de voorlichting" schrijft Koedijk over deze periode. Of veel journalisten dat toen ook zo gevoeld zullen hebben is de vraag, want hij laat ook zien dat de meeste kranten bijzonder coöperatief waren met hun in politiek opzicht verwante ministers. De journalisten van de grote media verschilden in hun wereldbeeld ook niet zo veel van de politici van verschillende brede coalities na de oorlog. Ze toonden de lezer, luisteraar en kijker een tamelijk eensgezinde interpretatie van het algemeen belang min of meer conform de geest waarin de regering het volk toesprak.
Dat was toen. Maar ik vraag me nu af: is dat eigenlijk wel veranderd?
Onlangs las ik een beschouwing over journalistiek in de jaren vijftig van Paul Koedijk*. Het beeld dat hij schetst geeft te denken over de tegenwoordige tijd. Op het eerste gezicht lijkt het een totaal andere wereld. Wat zestig jaar geleden geheim was moest geheim blijven totdat de minister zei dat er over gesproken kon worden. En wat de minister wel kwijt wilde moest bij voorbaat letterlijk en zo uitgebreid mogelijk geciteerd worden. Over minister-president Drees (foto) schreef een kritische journalist in die tijd: "[Men ontkomt] niet aan de indruk dat dr. Drees alle kranten het liefst zou zien als voorlichtingsorganen." Voorlichting en p.r., dus communicatie die door de overheid zelf wordt geregisseerd, bloeide op in de jaren vijftig. De pers dreigde geplet te worden "tussen de hamer en het aambeeld van de geheimzinnigheid en de voorlichting" schrijft Koedijk over deze periode. Of veel journalisten dat toen ook zo gevoeld zullen hebben is de vraag, want hij laat ook zien dat de meeste kranten bijzonder coöperatief waren met hun in politiek opzicht verwante ministers. De journalisten van de grote media verschilden in hun wereldbeeld ook niet zo veel van de politici van verschillende brede coalities na de oorlog. Ze toonden de lezer, luisteraar en kijker een tamelijk eensgezinde interpretatie van het algemeen belang min of meer conform de geest waarin de regering het volk toesprak.
Dat was toen. Maar ik vraag me nu af: is dat eigenlijk wel veranderd?
31 oktober 2015
Verboden ideologie
In de recensie van het boek "1000 stokslagen voor de vrijheid" van de Saoedische blogger Raif Badawi schreef ik over de hypocrisie van westerse staten en bedrijven die liberale waarden zeggen te omarmen maar tegelijkertijd het wrede Saoedische regime op alle mogelijke manieren blijven steunen.
"De bilaterale goederenhandel tussen Nederland en Saoedi-Arabië bedroeg vorig jaar 6 miljard. Eind 2013 hadden Nederlandse bedrijven in het land totaal 1,6 miljard geïnvesteerd. Als Wilders een scheet laat moet de minister in Riad op bezoek gaan om de gemoederen te sussen. Duizend stokslagen hebben nog geen liberaal in beweging gebracht.
"De bilaterale goederenhandel tussen Nederland en Saoedi-Arabië bedroeg vorig jaar 6 miljard. Eind 2013 hadden Nederlandse bedrijven in het land totaal 1,6 miljard geïnvesteerd. Als Wilders een scheet laat moet de minister in Riad op bezoek gaan om de gemoederen te sussen. Duizend stokslagen hebben nog geen liberaal in beweging gebracht.
09 oktober 2015
Vervelende reaguurders
Vroeger, vòòr het internettijdperk, vond het publieke debat plaats in cafézaaltjes waar politieke partijen en andere organisaties iedereen uitnodigden om te discussiëren over een actueel onderwerp. Ik heb er in de afgelopen tientallen jaren heel wat gezien. En altijd waren er wel mensen die irriteerden met stokpaardjes, veel te lange verhalen, opmerkingen die volledig buiten de orde waren, stompzinnigheid, onterechte aanvallen op personen, gescheld etc. De serieus belangstellende meerderheid in de zaal was dan afhankelijk van een voorzitter die de orde goed wist te bewaken en er voor zorgde dat de discussie niet werd gekaapt door onheuse, onzinnige en, zoals we het nu noemen "off-topic" bijdragen, zonder iemand op brute wijze de mond te snoeren. Een openbaar debat verdiende een ordelijk verloop, maar mensen uitsluiten of verwijderen hoorde bij een ouderwetse regentencultuur die we na de jaren zestig achter ons hadden gelaten. Ik herinner me uit die tijd debatten ('teach ins') waar het principe dat iedereen aan het woord moest kunnen komen heel ver doorgevoerd werd.
04 oktober 2015
De onbegrepen vrijheid van meningsuiting
Onder de titel 'Vrijheid van meningsuiting voor beginners' laat Renzo Verwer zien dat er nog veel onbegrip bestaat over de waarde van het vrije woord in een democratische samenleving. De vrijheid van meningsuiting is in ons land vanzelfsprekend. Iedereen is er voor, als je er naar vraagt. Maar in de praktijk van het publieke debat blijkt maar al te vaak dat veel mensen niet begrijpen waar het werkelijk om gaat. Iedereen eist voor zichzelf het recht op om te zeggen wat hij wil, maar velen onthouden niet zelden anderen het recht om dat ook te doen. In het publieke debat meet iedereen met twee maten, volgens Meindert Fennema op de achterflap van het boek: een voor zichzelf en een voor de tegenstander. Je mag niet schelden, niet beledigen, geen haat zaaien, geen vergelijking maken met Hitler, je moet fatsoenlijk blijven, terughoudend zijn, en ga zo maar door. Verwer maakt zich in zijn boek kwaad over het feit dat we deze vrijheid zo weinig serieus nemen. Dat er altijd een 'maar' is als iemand verklaart voorstander van de vrijheid van meningsuiting te zijn.
16 september 2015
Een intolerante overheid
De Nederlandse overheid dringt er bij nieuwkomers op aan zich aan te passen aan "de Nederlandse cultuur". "Zorg dat je er bij hoort" is de leuze die bijvoorbeeld de integratienota 2007-2011 (van minister Ella Vogelaar, PvdA) tot uitgangspunt neemt. Deze trend is sindsdien alleen nog maar verder versterkt. En daarbij wordt een beeld geschapen van een duidelijk afgebakende, homogene cultuur. Het inburgeringsmateriaal voor de toets Kennis Nederlandse Samenleving suggereert dat "de Nederlandse cultuur" waaraan immigranten zich moeten aanpassen uit een nogal vastomschreven stel waarden en gewoontes bestaat.
De overheid erkent niet langer de vanzelfsprekende vrijheid van immigranten om vorm te geven aan de eigen culturele en religieuze identiteit, zegt psycholoog en filosoof Renée Wagenvoorde. Zij promoveert morgen op een proefschrift over de beperkte opvatting van burgerschap van de Nederlandse overheid. De overheid verplicht alle nieuwkomers min of meer zich Nederlander te voelen en zich als zodanig te gedragen. Dat betekent onder meer het accepteren van een vrije seksuele moraal, de gelijkheid van man en vrouw en homoseksuele relaties. Dat zijn elementen van de dominante moraal die echter ook door autochtone minderheden niet zomaar worden onderschreven. In feite hanteert de overheid een dubbel stel maatstaven. Van immigranten wordt meer verwacht dan van autochtone minderheden.
De overheid erkent niet langer de vanzelfsprekende vrijheid van immigranten om vorm te geven aan de eigen culturele en religieuze identiteit, zegt psycholoog en filosoof Renée Wagenvoorde. Zij promoveert morgen op een proefschrift over de beperkte opvatting van burgerschap van de Nederlandse overheid. De overheid verplicht alle nieuwkomers min of meer zich Nederlander te voelen en zich als zodanig te gedragen. Dat betekent onder meer het accepteren van een vrije seksuele moraal, de gelijkheid van man en vrouw en homoseksuele relaties. Dat zijn elementen van de dominante moraal die echter ook door autochtone minderheden niet zomaar worden onderschreven. In feite hanteert de overheid een dubbel stel maatstaven. Van immigranten wordt meer verwacht dan van autochtone minderheden.
30 augustus 2015
De angst van de VVD
De VVD heeft de presentatie van een biografische schets van partijcoryfee Haya Van Someren-Downer afgeblazen. Mark Rutte zou zaterdag 5 september tijdens een feestelijke bijeenkomst van de stichting Haya van Someren, het opleidingsinstituut van de partij, het eerste exemplaar overhandigen aan de zoon van de in 1980 overleden politica. De zoon heeft te kennen gegeven dat hij er bezwaar tegen heeft dat schrijfster Alies Pegtel in zijn ogen veel te veel aandacht heeft besteed aan het NSB-gezin waarin zijn moeder opgroeide.
Pegtel, die het boek in opdracht van de Haya van Someren stichting schreef werd naar eigen zeggen onder druk gezet door de voorzitter, tevens lid van het hoofdbestuur van de VVD Marianne Schuurmans-Wijdeven. Zij zou hebben gezegd 'dat dit verleden niet onder VVD-vlag naar buiten kan' en 'dat het anders moet'. Volgens mevrouw Schuurmans gaat het alleen om de aanbieding van het boek. Je kunt een boek niet aan iemand aanbieden die van tevoren heeft aangegeven er moeite mee te hebben, zei ze voor Radio 1. Ze had Pegtel wel aanpassing in overweging gegeven. Als ze het boek zo zou laten dan zou het niet volgens plan worden aangeboden. De VVD zal het boek gewoon wel afnemen zoals afgesproken en verspreiden in de partij.
Pegtel, die het boek in opdracht van de Haya van Someren stichting schreef werd naar eigen zeggen onder druk gezet door de voorzitter, tevens lid van het hoofdbestuur van de VVD Marianne Schuurmans-Wijdeven. Zij zou hebben gezegd 'dat dit verleden niet onder VVD-vlag naar buiten kan' en 'dat het anders moet'. Volgens mevrouw Schuurmans gaat het alleen om de aanbieding van het boek. Je kunt een boek niet aan iemand aanbieden die van tevoren heeft aangegeven er moeite mee te hebben, zei ze voor Radio 1. Ze had Pegtel wel aanpassing in overweging gegeven. Als ze het boek zo zou laten dan zou het niet volgens plan worden aangeboden. De VVD zal het boek gewoon wel afnemen zoals afgesproken en verspreiden in de partij.
23 augustus 2015
Vogelvrij
Onno Hoes (foto), de ex-burgemeester van Maastricht is tevreden met de uitspraak van de rechter, eerder deze maand, dat Powned beelden van zijn date met Robbie Hasselt niet had mogen uitzenden. “Het doel is bereikt", laat hij via zijn advocaat weten. "De rechter vindt dat mensen die een publieke functie vervullen niet vogelvrij zijn.” Powned gaat in beroep omdat de omroep vindt dat "misstanden" openbaar gemaakt moeten kunnen worden.
Powned zond eind vorig jaar op tv beelden uit van gesprekken met Hoes die Hasselt met een verborgen camera had opgenomen. Hoes maakte daarin seksuele toespelingen en zei onaardige dingen over gemeenteraadsleden. De uitzending leidde tot zijn aftreden als burgemeester. Hoes wilde de gemeente niet opzadelen met de gevolgen van een "zeer omstreden perspublicatie". Hij kondigde bij zijn vertrek wel aan de rechter om een uitspraak te vragen over de bescherming van de privacy van openbare ambtsdragers.
De kwestie-Hoes is een voorbeeld van het conflict tussen persvrijheid en privacy. Hoeveel privacy gunnen we openbare ambtsdragers? Hoe ver mogen media gaan bij het bloot leggen van de handel en wandel van onze bestuurders?
Powned zond eind vorig jaar op tv beelden uit van gesprekken met Hoes die Hasselt met een verborgen camera had opgenomen. Hoes maakte daarin seksuele toespelingen en zei onaardige dingen over gemeenteraadsleden. De uitzending leidde tot zijn aftreden als burgemeester. Hoes wilde de gemeente niet opzadelen met de gevolgen van een "zeer omstreden perspublicatie". Hij kondigde bij zijn vertrek wel aan de rechter om een uitspraak te vragen over de bescherming van de privacy van openbare ambtsdragers.
De kwestie-Hoes is een voorbeeld van het conflict tussen persvrijheid en privacy. Hoeveel privacy gunnen we openbare ambtsdragers? Hoe ver mogen media gaan bij het bloot leggen van de handel en wandel van onze bestuurders?
27 juli 2015
Tien maanden gevangenisstraf voor smaad
Micha Kat, het enfant terrible van de Nederlandse journalistiek, is onlangs door de rechtbank veroordeeld tot tien maanden gevangenisstraf voor smaad tegen de hoofdredacteur van de NOS, Marcel Gelauff. Kat beschuldigde Gelauff er zonder enig bewijs van dat hij onder meer met behulp van NOS-berichtgeving een netwerk van pedofielen probeerde te beschermen.
Tien maanden cel voor een foute uitspraak. Het zal niet vaak voorkomen. Er is dan ook wel het nodige aan voorafgegaan. Kat heeft met zijn website Klokkenluider Online, inmiddels omgezet naar Revolutionair Online zo ongeveer iedere bekende Nederlandse journalist en politicus tegen zich in het harnas gejaagd met onbewezen beschuldigingen, meest in de richting van betrokkenheid bij een "pedofielennetwerk". Hij heeft zich sterk gemaakt voor de zaak tegen de voormalige hoge ambtenaar op het ministerie van Justitie Demmink die beschuldigd werd van misbruik van Turkse jongens. Met enig succes. Na veel afwijzingen is het OM uiteindelijk toch een onderzoek begonnen. Maar bij gebrek aan medewerking van de Turkse autoriteiten lijkt dit nu toch weer dood te lopen. Kat was ook actief in de zogenaamde Chipshol-zaak, een andere langdurige en complexe rechtszaak vol met schandalen over de verkoop van een stuk grond bij Schiphol. Hij bracht rechter Westenberg in grote moeilijkheden met zijn beschuldiging dat deze contact had gezocht met de advocaten in dit proces. Kat werd daarvoor niet veroordeeld, maar verloor vervolgens wel het proces waarin hij de Staat daagde wegens de betaling van de proceskosten van de rechter.
Micha Kat is al meerdere malen veroordeeld. Hij zal ook nu zijn straf niet uitzitten omdat hij zich in Ierland bevindt en van daaruit zijn complotverhalen de wereld in stuurt. En daar zal altijd een publiek voor blijven bestaan. De zin van rechtszaken tegen deze man kan betwijfeld worden. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Kat zich vooral met succes in de publiciteit weet te handhaven omdat hij voortdurend zijn collega's onder vuur neemt. Hij is ooit met ruzie vertrokken bij de NRC en werpt zich nu op als illegale NRC-ombudsman. Hij klaagt het NOS-journaal aan, de hoofdredactie van de Telegraaf en de onlangs ontslagen Brandpunt-redacteur Fons de Poel. Hij is veroordeeld wegens doodsbedreiging van Telegraaf-journalist Bart Mos. En vanwege die veroordeling is hij ook geroyeerd door de Nederlandse Vereniging van Journalisten. Wie zich zo onmogelijk maakt in de mediawereld zou moeten rekenen op volledige uitsluiting. Kennelijk zijn de voormalige collega's die hij onder vuur neemt niet allemaal daartoe in staat.
Kan 't nog gekker met Micha Kat? kopte de Haagse Post al vier jaar geleden, om meteen het antwoord te geven: Ja, nu ontkent hij de holocaust. Wordt het nu onderhand geen tijd hem volledig te negeren? Ondanks zijn naam als klokkenluider beloof ik niet meer over hem te schrijven.
16 juni 2015
Asscher wil alleen zijn eigen verhaal openbaar maken
Minister Asscher van Sociale Zaken wil een rapport van het Verwey-Jonker Instituut over antisemitisme onder jongeren niet openbaar maken. Hij wil eerst nog nader onderzoek doen naar de achtergronden van de uitkomsten van het onderzoek. Volgens de Telegraaf, die inzage heeft gehad in het onderzoeksverslag dat al enkele weken gereed ligt, denkt 62 procent van de moslimjongeren ’niet zo positief’ over Israël. 12 procent is negatief over Nederlandse Joden. Het contrast met andere groepen jongeren is opvallend. Arnold Karskens beschuldigt Asscher van naïviteit en
politiek opportunisme. Hij schrijft dat hij nog nooit een moslim heeft ontmoet die vóór de staat Israël pleit. Evenmin een praktiserende
moslim die géén hekel heeft aan joden.
Een woordvoerder van minister Asscher meldt dat het rapport nog niet openbaar kan worden gemaakt, omdat er ’voor goede duiding’ vervolgonderzoek nodig zou zijn. „Bijvoorbeeld hoe we bepaalde uitkomsten kunnen verklaren.” Daarmee werpt Asscher de suggestie op dat de uitkomsten hem niet bevallen en dat hij vreest geen goed verhaal te hebben in de communicatie over het onderzoek. Het CIDI, altijd alert bij dit onderwerp, steunt de minister. Er worden nogal wat begrippen door elkaar gehaald in dit onderzoek, zegt het CIDI, en het is dus de vraag of de werkelijke omvang van het antisemitisme wel goed is gemeten.
Zie verderop de update dd. 18 juni
Een woordvoerder van minister Asscher meldt dat het rapport nog niet openbaar kan worden gemaakt, omdat er ’voor goede duiding’ vervolgonderzoek nodig zou zijn. „Bijvoorbeeld hoe we bepaalde uitkomsten kunnen verklaren.” Daarmee werpt Asscher de suggestie op dat de uitkomsten hem niet bevallen en dat hij vreest geen goed verhaal te hebben in de communicatie over het onderzoek. Het CIDI, altijd alert bij dit onderwerp, steunt de minister. Er worden nogal wat begrippen door elkaar gehaald in dit onderzoek, zegt het CIDI, en het is dus de vraag of de werkelijke omvang van het antisemitisme wel goed is gemeten.
Zie verderop de update dd. 18 juni
09 juni 2015
Predikers op de zwarte lijst
Het kabinet wil een lijst aanleggen van islamitische predikers die haat zaaien. Die zouden dan geen visum meer krijgen, waardoor onrust zoals onlangs in Rijswijk en Utrecht kan worden bezworen. Het probleem is nog dat er ook ongewenste predikers binnen de EU leven die geen visum nodig hebben. VVD-Kamerlid Ockje Tellegen wil een actievere houding van het kabinet. Ze vindt dat
er één lijst moet komen waarop alle ongewenste imams staan, dus ook als
ze uit een Europees land komen. Het liefst wil ze dat er ook een
Europese lijst komt, waar Nederland op moet aandringen. Minister Van der Steur vindt het voorstel "interessant", maar hij zal ook wel weten dat het vrijwel uitzichtloos is om voor een gebaar richting PVV-sympathisanten 28 landen op dit punt op één lijn te krijgen.
01 juni 2015
De Koning en de uitingsvrijheid
Het Openbaar Ministerie heeft de zaak tegen de man die tijdens een demonstratie "Fuck de Koning!" riep geseponeerd. De man was tijdens een demonstratie tegen Zwarte Piet in november vorig jaar gearresteerd vanwege belediging van het staatshoofd. Hij kreeg een boete van 500 euro, die hij niet wilde betalen. Vlak voordat de zaak zou voorkomen besloot het OM tot een nader onderzoek naar de strafbaarheid van de uitspraak. Dat onderzoek heeft nu geleid tot sepot.
Het OM ziet van vervolging af omdat de uitspraak gedaan werd in 'de context van het publieke debat'. Deze formule werd vorige week bij de bekendmaking van de beslissing van het OM door alle media overgenomen zonder enige uitleg, zodat niet duidelijk is geworden wanneer je, als je de Koning beledigt, strafbaar bent en wanneer niet. Wat betekent hier 'context van het publieke debat'?
Het OM ziet van vervolging af omdat de uitspraak gedaan werd in 'de context van het publieke debat'. Deze formule werd vorige week bij de bekendmaking van de beslissing van het OM door alle media overgenomen zonder enige uitleg, zodat niet duidelijk is geworden wanneer je, als je de Koning beledigt, strafbaar bent en wanneer niet. Wat betekent hier 'context van het publieke debat'?
12 mei 2015
Majesteitsschennis verouderd?
Het OM gaat opnieuw bekijken of het een rechtszaak wegens majesteitsschennis moet voeren. Tijdens een anti-Zwarte Pietenbetoging vorig jaar
in Amsterdam was Abulkasim Al-Jaberi gearresteerd omdat hij "Fuck de koning, fuck de koningin, fuck het
koningshuis" had geroepen. Omdat de activist niet de strafbeschikking van
500 euro wilde betalen, werd hij door het OM gedagvaard. Nu zou er binnen het OM kritiek zijn op deze
dagvaarding. De kans wordt klein geacht dat Al-Jaberi daadwerkelijk
wordt veroordeeld voor majesteitsschennis. Volgens advocaat Jebbink is ‘fuck het koningshuis’ een politiek statement, omdat het
staat voor 'weg met het koningshuis'. "Daarom is de kans groot dat de
politierechter in zo’n zaak besluit tot ontslag van rechtsvervolging of
vrijspraak", aldus Jebbink. Amsterdams burgemeester Eberhard van der Laan ziet de uitspraak als ordinair, maar niet erg strafwaardig.
De affaire heeft inmiddels geleid tot het pleidooi om het verbod op majesteitsschennis maar helemaal af te schaffen. Het strafwetsartikel zou, net als het inmiddels ingetrokken verbod op godslastering, in strijd zijn met de vrijheid van meningsuiting en niet meer van deze tijd. Gerard Schouw, die zich heeft ingezet voor de afschaffing van het verbod op godslastering ijvert nu ook voor het laten vallen van het verbod op majesteitsschennis. Hij zou met de andere seculiere partijen op termijn wel eens een meerderheid kunnen halen.
De affaire heeft inmiddels geleid tot het pleidooi om het verbod op majesteitsschennis maar helemaal af te schaffen. Het strafwetsartikel zou, net als het inmiddels ingetrokken verbod op godslastering, in strijd zijn met de vrijheid van meningsuiting en niet meer van deze tijd. Gerard Schouw, die zich heeft ingezet voor de afschaffing van het verbod op godslastering ijvert nu ook voor het laten vallen van het verbod op majesteitsschennis. Hij zou met de andere seculiere partijen op termijn wel eens een meerderheid kunnen halen.
30 april 2015
Tolerantie vroeger en nu
Op zijn verjaardag ondertekende koning Willem-Alexander in Dordrecht een verklaring die ontleend is aan de Eerste Vrije Statenvergadering die daar in 1572 is gehouden. De verklaring luidt als volgt:
De Statenleden sloten zich op die vergadering in 1572 aan bij Willem van Oranje. Hij hechtte veel waarde aan de vrijheid van godsdienst. En hij wilde de steun van de Staten van Holland om tegen de Spanjaarden ten strijde te trekken. De vergadering wordt beschouwd als het startpunt van een onafhankelijke Staat der Nederlanden. In 1579 volgde de Unie van Utrecht met een eerste soort grondwet en in 1581 is de definitieve afscheiding vastgelegd in het "Plakkaat van Verlatinghe". De vrijheid van godsdienst was een belangrijke drijfveer voor de opstandelingen om zich los te maken van de Spaanse overheersing.
“In 1572 werd in een hof in Dordrecht de basis gelegd voor een onafhankelijk land. Waar je vrij bent om te denken wat je denkt te geloven wat je gelooft en te zijn wie je bent.Vrijheid en tolerantie horen bij Nederland, daar teken ik voor!”
19 april 2015
Tien jaar
Dit blog over belemmering van de communicatievrijheid in Nederland bestaat nu tien jaar. Twintig jaar eerder, in 1985, was ik al begonnen met het verzamelen van nieuwsberichten over kwesties waarbij de vrijheid van meningsuiting of de openbaarheid van informatie in het geding was. Ik was geïntrigeerd door alle repressieve maatregelen rond het bezoek van de paus aan Nederland. En door de ingreep van de regering bij de toekenning van de P.C. Hooftprijs aan Hugo Brandt Corstius. Was Nederland niet zo vrij als het zich voordeed?
Ik begon eenvoudig met een verzameling knipsels in een plakboek, maar al snel kwam de computer waarmee ik de berichten digitaal vast kon leggen, eerst in een doorzoekbaar tekstbestand en later in de digitale kaartenbak Cardbox. Met de voortschrijding der techniek kwamen er nieuwe mogelijkheden. En in 2005 begon ik dit blog.
De uitingsvrijheid was in Nederland inmiddels een hot issue geworden. In korte tijd maakten we in dit land twee politieke moorden mee waarbij de vrijheid van meningsuiting in het geding was. Wat in de jaren tachtig nog min of meer vanzelfsprekend was, althans voor Nederland, bleek na de eeuwwisseling in onze vrije, open samenleving een hoogst problematische maatschappelijke en politieke kwestie. Ik heb de belangrijkste pijnpunten beschreven en van commentaar voorzien in het boek Dit kan niet en dit mag niet; belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland (2007). Het gaat over de wijze waarop we in Nederland omgaan met discriminatie, racisme en antisemitisme; over belediging, fatsoen en pornografie; over de gevoeligheid van gelovigen; over demonstratievrijheid, openbare orde en het omgaan met extremisme, en over het gebrek aan openheid, vooral bij de overheid en de rol van klokkenluiders.
Ik begon eenvoudig met een verzameling knipsels in een plakboek, maar al snel kwam de computer waarmee ik de berichten digitaal vast kon leggen, eerst in een doorzoekbaar tekstbestand en later in de digitale kaartenbak Cardbox. Met de voortschrijding der techniek kwamen er nieuwe mogelijkheden. En in 2005 begon ik dit blog.
De uitingsvrijheid was in Nederland inmiddels een hot issue geworden. In korte tijd maakten we in dit land twee politieke moorden mee waarbij de vrijheid van meningsuiting in het geding was. Wat in de jaren tachtig nog min of meer vanzelfsprekend was, althans voor Nederland, bleek na de eeuwwisseling in onze vrije, open samenleving een hoogst problematische maatschappelijke en politieke kwestie. Ik heb de belangrijkste pijnpunten beschreven en van commentaar voorzien in het boek Dit kan niet en dit mag niet; belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland (2007). Het gaat over de wijze waarop we in Nederland omgaan met discriminatie, racisme en antisemitisme; over belediging, fatsoen en pornografie; over de gevoeligheid van gelovigen; over demonstratievrijheid, openbare orde en het omgaan met extremisme, en over het gebrek aan openheid, vooral bij de overheid en de rol van klokkenluiders.
31 maart 2015
De reclamecode deugt niet
Opnieuw heeft de Reclamecodecommissie (RCC) een klacht tegen de SP gegrond verklaard vanwege het negeren van de Nee/Ja sticker voor "ongeadresseerd reclamedrukwerk". Een inwoner van Rotterdam had bij de RCC geklaagd over een krant van de SP, getiteld de "Rooie Rotterdammer". De SP verspreidt dergelijk drukwerk huis-aan-huis en respecteert daarbij wel de Nee/Nee stickers, maar niet de Nee/Ja sticker waarmee de bewoner achter de brievenbus te kennen geeft geen reclamedrukwerk te willen ontvangen maar wel de huis-aan-huis-krant. Volgens de klager is de krant echter gewoon reclame voor een politieke partij en de RCC is het daarmee eens.
De SP vindt dat er een verschil gemaakt moet worden tussen handelsreclame en het verspreiden van politieke propaganda. Daarom negeert de partij al jaren dergelijke uitspraken van de RCC. De Commissie kan in het geval van terecht beoordeelde klachten over de verspreiding van denkbeelden alleen een advies geven. In bepaalde gevallen kan de uitspraak ook actief door de Commissie worden verspreid via een 'alert'. Dan komt de zaak onder de aandacht van de media, zoals vandaag. Kennelijk weegt ook dat bij de SP niet op tegen beperking van de mogelijkheden om het gedachtegoed van de partij te verspreiden en nieuwe leden te werven.
De SP vindt dat er een verschil gemaakt moet worden tussen handelsreclame en het verspreiden van politieke propaganda. Daarom negeert de partij al jaren dergelijke uitspraken van de RCC. De Commissie kan in het geval van terecht beoordeelde klachten over de verspreiding van denkbeelden alleen een advies geven. In bepaalde gevallen kan de uitspraak ook actief door de Commissie worden verspreid via een 'alert'. Dan komt de zaak onder de aandacht van de media, zoals vandaag. Kennelijk weegt ook dat bij de SP niet op tegen beperking van de mogelijkheden om het gedachtegoed van de partij te verspreiden en nieuwe leden te werven.
13 maart 2015
Voor vrijheid, democratie en geheimhouding
In het debat over het aftreden van de minister van Justitie Opstelten en zijn staatssecretaris Teeven wierp fractievoorzitter Zijlstra zich op als beschermheer van Teeven (liveblog nrc 17.39). Teeven is volgens hem alleen afgetreden omdat Opstelten aftrad. En de enige reden dat Opstelten aftrad was dat er nu toch een document gevonden is over de deal tussen het OM en drugscrimineel Cees H. waaruit blijkt dat de minister de Kamer vorig jaar verkeerd heeft geïnformeerd. De deal zelf, die in 2000 door Teeven als Officier van Justitie was gesloten, liet Zijlstra buiten beschouwing. Verder onderzoek naar de deal zou volgens hem alleen mogelijk zijn als daardoor de indertijd afgesproken geheimhouding niet geschonden zou hoeven worden.
27 februari 2015
Utrecht doet niet mee met CDA-hype over 'haatimams'
Twee Utrechtse christelijke politici probeerden vorige week mee te liften op de hype van de Telegraaf over de komst van 'haatimans' naar Rijswijk. Ze stelden vragen aan de burgemeester van Utrecht over een in hun ogen verontrustende benefietbijeenkomst van islamieten in een Overvechts zalencentrum. Voor deze bijeenkomst zouden sprekers zijn uitgenodigd die
bekend zouden staan om hun ondemocratische uitspraken en
het legitimeren van de gewapende strijd in Syrië.Was er wel een vergunning voor zo'n bijeenkomst? Vanuit de Tweede Kamer liet ook VVD-kamerlid Azmani van zijn bezorgdheid blijken. Burgemeester Van Zanen (foto, ook VVD) reageerde deze week 'onderkoeld en formeel'. Volgens Van Zanen zijn eerdere bijeenkomsten van World Wide Relief
zonder problemen verlopen. Ook is het volgens hem tot nu toe niet
aangetoond dat het opgehaalde geld is ingezet voor de financiering van
gewapende strijd. En van de aangekondigde sprekers is bij het OM en de
politie geen informatie bekend dat ze opruiend dan wel haatzaaiend
prediken. Hij wijst er verder op dat radicalisme op zich geen reden kan zijn voor strafrechtelijke vervolging.
16 februari 2015
Spreekverbod imams
De Telegraaf is er vandaag in geslaagd de islamfobie weer tot grote hoogte op te stuwen. De komst van een aantal orthodoxe islampredikers naar Rijswijk op zondag 8 maart bracht het blad dreigend als 'jihadgala' van 'haatimams'. Met verwijzing naar de terroristisische aanslagen in Kopenhagen, afgelopen weekend.
De toon is daarmee gezet voor hype-gevoelige Kamerleden. De usual suspects reageerden dan ook onmiddellijk op deze nieuwe actie van de grootste krant van Nederland. De PVV hoef ik niet te noemen. De VVD wil geen podium bieden voor haatpredikers in Nederland. CDA Kamerlid Omtzigt: ,,Wanneer imams het salafisme prediken, moet Nederland een visum weigeren. Deze imams hebben onder meer de daden van terreurorganisatie Al Nusra gesteund en de jihad in Europa gefaciliteerd. Minister Asscher beloofde visa te weigeren van radicale imams. Hij en minister Opstelten moeten nu de daad bij het woord voegen.'' Bij hen voegde zich nu ook D66, kennelijk op zoek naar kiezers op rechts. Kamerlid Schouw wil van minister Asscher weten of hij een visum gaat weigeren aan deze sprekers, zoals hij vorig jaar heeft aangekondigd.
De toon is daarmee gezet voor hype-gevoelige Kamerleden. De usual suspects reageerden dan ook onmiddellijk op deze nieuwe actie van de grootste krant van Nederland. De PVV hoef ik niet te noemen. De VVD wil geen podium bieden voor haatpredikers in Nederland. CDA Kamerlid Omtzigt: ,,Wanneer imams het salafisme prediken, moet Nederland een visum weigeren. Deze imams hebben onder meer de daden van terreurorganisatie Al Nusra gesteund en de jihad in Europa gefaciliteerd. Minister Asscher beloofde visa te weigeren van radicale imams. Hij en minister Opstelten moeten nu de daad bij het woord voegen.'' Bij hen voegde zich nu ook D66, kennelijk op zoek naar kiezers op rechts. Kamerlid Schouw wil van minister Asscher weten of hij een visum gaat weigeren aan deze sprekers, zoals hij vorig jaar heeft aangekondigd.
31 januari 2015
Zoeken van informatie bestraft
Een opmerkelijk vonnis is deze week uitgesproken tegen een man die van plan was naar Syrië af te reizen om deel te nemen aan de jihad. Omar H. kreeg in hoger beroep van het Gerechtshof in Den Haag een gevangenisstraf opgelegd van anderhalf jaar onvoorwaardelijk. In eerste instantie had de Rotterdamse rechtbank hem twaalf maanden gevangenisstraf opgelegd voor het voorbereiden van moord en brandstichting. Bij de arrestatie van Omar H. in 2012 in Amsterdam, meldt de NOS, vond de politie 10
meter lont en 1 kilo aluminiumpoeder, dat gebruikt kan worden om
explosies te veroorzaken. Op zijn computer had H. uitgezocht hoe hij dat
moest doen. Ook vond de politie tien dvd's met 51 jihadistische films.
H. zette dit soort films ook zelf op internet met aansporingen om in
Syrië aanslagen te plegen. Tegenover de politie zei H. dat hij naar
Syrië wilde om mee te vechten tegen het regime van president Assad.
Het hof heeft nu ook H.'s zoekgedrag op het internet betrokken bij de veroordeling. Het vergaren van kennis over terrorisme en het daaraan ten grondslag liggende ideologische gedachtegoed kan volgens de rechterlijke uitspraak worden beschouwd als 'training' en daarmee valt het onder de definitie van een terroristisch misdrijf. Zo is weer een nieuwe stap gezet in de bestrijding van het terrorisme Het vonnis is een voorbeeld voor tientallen vergelijkbare rechtszaken die op dit moment nog lopen [zie Update 9-2-2015].
Het hof heeft nu ook H.'s zoekgedrag op het internet betrokken bij de veroordeling. Het vergaren van kennis over terrorisme en het daaraan ten grondslag liggende ideologische gedachtegoed kan volgens de rechterlijke uitspraak worden beschouwd als 'training' en daarmee valt het onder de definitie van een terroristisch misdrijf. Zo is weer een nieuwe stap gezet in de bestrijding van het terrorisme Het vonnis is een voorbeeld voor tientallen vergelijkbare rechtszaken die op dit moment nog lopen [zie Update 9-2-2015].
13 januari 2015
Terreur
In de reacties op de slachtpartij vorige week in Frankrijk domineren tot barbarij vervallen radicale islamieten die de uitingsvrijheid kapot willen maken. Primitieve godsdienst versus Verlichting, onwrikbaar geloof dat twijfel noch tegenspraak duldt versus de vrijheid om te relativeren en met ironie, spot en satire reflectie uit te lokken. De miljoenen demonstranten die de afgelopen dagen de straat op gingen stelden zich op z'n minst voor één dag aan de kant van de Verlichting en de vrijheid. Ze verklaarden zich solidair met de tekenaars van Charlie Hebdo en hun vrijheid om satire te bedrijven.Vooral, vermoed ik, uit afschuw voor de daden van terroristen. Wat betekent "Je suis Charlie"? Dat miljoenen hun onwankelbare trouw aan de satirische kijk van de cartoonisten op godsdienst en politiek hebben betuigd? Of betekent het toch meer een vereenzelviging met slachtoffers van een barbaarse politieke stroming? Wat is na deze spannende dagen het sterkst gegroeid: de onvoorwaardelijke steun voor de vrijheid van meningsuiting of de afkeer van de islam, de haat tegen moslims en andere vreemdelingen? De populariteit van de vrijheid van meningsuiting kan wisselen. En niet alleen in landen waarvan de demonstrerende regeringsleiders hypocrisie is verweten. Op een bepaald moment kan er brede steun zijn, terwijl bij volgende gevallen allerlei reserves weer de overhand krijgen. Bij posters van de SP-Rotterdam waarmee wethouders op de hak worden genomen werden gisteren al weer vraagtekens gezet. En vandaag verbood de Vrije Universiteit een debat van de Studenten Actiegroep voor Rechtvaardig Palestina. Het College van Bestuur (CvB) verklaart dat het bespreken van een
academisch boycot van Israël 'gevoelens van uitsluiting en onveiligheid
binnen de universitaire gemeenschap oproept’. Er wordt een link gelegd met de aanslagen in Parijs. Heeft het CvB echt begrepen waar het om gaat bij de verdediging van de vrijheid van meningsuiting?
Abonneren op:
Posts (Atom)