Het OM ziet van vervolging af omdat de uitspraak gedaan werd in 'de context van het publieke debat'. Deze formule werd vorige week bij de bekendmaking van de beslissing van het OM door alle media overgenomen zonder enige uitleg, zodat niet duidelijk is geworden wanneer je, als je de Koning beledigt, strafbaar bent en wanneer niet. Wat betekent hier 'context van het publieke debat'?
Het persbericht van het OM werpt enig licht op de redenering die de juristen in deze zaak tot seponering hebben gebracht. Het "Fuck de Koning!" kan worden gezien in de context van de demonstratie waarin een verband werd gelegd tussen Zwarte Piet en het slavernijverleden van Nederland. Vlak voordat de zaak begin mei voor de rechter zou komen "heeft de raadsman in een brief aan het OM en in de media aangegeven in welk licht de uitlatingen ten aanzien van het Koningshuis moesten worden geïnterpreteerd. Volgens de Rotterdammer legde hij tijdens de demonstratie tegen Zwarte Piet een verband tussen het slavernijverleden van Nederland, het koningshuis en racisme." Het OM kan deze interpretatie overigens na onderzoek bevestigen noch weerleggen. Het kiest kennelijk het zekere voor het onzekere. Stel dat men de zaak zou doorzetten en de rechter de belediging wel erkent als een politieke uitspraak die in het kader van een demonstratie getolereerd zou moeten worden, dan zou de kans op herhaling toenemen ten koste van de reputatie van het Koningshuis. Seponering is dan de weg om de zaak maar snel te vergeten. Zoals zo veel zaken tegenwoordig heel snel worden vergeten.
Nog voordat het OM zijn conclusie had getrokken was er een nieuw incident in Baarn, toen Willem-Alexander het nieuwe gebouw kwam openen van de basisschool waar hij ooit zelf naar school was gegaan. Een man die een spandoek wilde ontrollen met "Fuck de Koning!" werd door de politie gearresteerd, op het bureau enige tijd vastgehouden en later zonder excuses weer vrijgelaten. Zijn arrestatie was onrechtmatig. Je hebt in dit land een vrijheid om te demonstreren namelijk. Alleen als je met veel mensen komt moet je je vooraf bij de politie melden die dan afspraken maakt over de route, het tijdstip e.d. Maar elk individu mag in principe overal met een bord gaan staan.
In de discussie over deze affaire op Sargasso worden de arresterende agenten neergezet als "van nature conservatieve, status-quo behoudende mannen met een sterke voorkeur voor het zittende gezag." Enig begrip klinkt door in de reactie die verwijst naar de roep om orde en respect in de samenleving. "De politie voelt die opdracht aan (‘hou mensen binnen de lijntjes’) en voert die uit. Niet alleen omdat ze inherent conservatief zijn, of machtsgeil of wat dan ook (zelfs al heb je die er ongetwijfeld tussen zitten) maar zeker ook omdat dat is wat wij als maatschappij overbrengen als verwachting." Kortom: het tekort aan vrijheid komt voort uit de krampachtigheid die overheerst in de samenleving.
Hoe begrijpelijk ook, dit is een buitengewoon gevaarlijke gedachtegang. De overheid, en dus ook de politie, moet bóven de partijen staan en mag alleen de wet als richtsnoer hanteren. Zodra agenten gaan inspelen op gevoelens die bij de meerderheid van de bevolking leven raken we buiten de kaders van de rechtsstaat. De politie dient de wet, niet "het volk", zo dat al bestaat. En de politie dient dus ook minderheden de ruimte te geven zich te uiten. De agenten in Baarn hadden dus de demonstrant moeten laten staan en zo nodig ook moeten beschermen tegen kritiek uit het publiek. Dat is uitvoering geven aan het recht om te demonstreren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten