"De hele Roma-gemeenschap in Nederland is bezig met het plegen van misdrijven." Dit zei officier van justitie M. van Elsdingen in mei 2003 in de Arnhemse rechtbank (NRC 15-5-2003). Nadat het openbaar ministerie zich distantiëerde van de uitlatingen, liet ook de officier twee dagen later weten zijn woorden te betreuren. In een verklaring zegt het openbaar ministerie dat Van Elsdingen niet het merendeel van de Roma-zigeuners als verdachte van strafbare feiten heeft willen bestempelen. ,,In zoverre die indruk wel is gewekt, biedt de officier van justitie daarvoor zijn excuses aan.'' Hij werd daarna van de zaak gehaald. En dat was volgens de advocaat van de zigeuners terecht. ,,Van een officier van jusititie mag je verwachten dat hij een zaak evenwichtig behandelt. Van Elsdingen heeft de schijn gewekt niet echt onbevooroordeeld te staan tegenover deze groep mensen.''
Vertegenwoordigers van de Roma-gemeenschap dienden toch een klacht in bij Justitie die na een lange procedure vervolging instelde. Vandaag is Van Elsdingen vrijgesproken van racisme door de rechtbank in Amsterdam. Deze oordeelde dat de officier op de grens van het toelaatbare heeft gehandeld, maar dat de gewraakte bewoordingen in de context van het requisitoir niet beledigend waren (NRC 24-2-2005). In het requisitoir had Van Elsdingen melding gemaakt van wijdvertakte criminele netwerken in Roma- en Sinti-families. Hij baseerde zich op afgetapte telefoongesprekken en op rapporten van de jeugdbescherming.
In de context van zijn aanklacht tegen enkele criminelen vond de Amsterdamse rechtbank het kennelijk niet beledigend dat hij op grond van zijn bevindingen generaliserende uitspraken deed. Maar voor niet-criminele Roma zijn de generalisaties van de officier natuurlijk wel beledigend. Oud-Kamerlid Verspaget (tot maart 2003 voorzitter van de Specialist Group on Roma/Gypsies van de Raad van Europa.) noemde de uitspraken van Van Elsdingen indertijd ,,zonder meer racistisch''. Zij diende een klacht in bij de ECRI (European Commission against Racisme and Intolerance) en bij het European Roma Rights Centre in Boedapest. De ECRI rapporteert regelmatig over het voorkomen van racisme in de verschillende landen die aangesloten zijn bij de Raad van Europa. Zigeuners worden in veel landen nog steeds achtergesteld en hebben vaak te maken met discriminerende uitingen. In déze context is de klacht van de Roma-vertegenwoordigers geheel begrijpelijk.
De Stichting Roma Emancipatie die de zaak aanhangig maakte heeft wel erg lang moeten wachten voordat tot vervolging is besloten. Pas in december vorig jaar besloot het Gerechtshof in Amsterdam in hoger beroep dat de vervolging toch moest worden doorgezet. De Stichting was daar erg blij om, maar na vandaag zal de vreugde wat getemperd zijn en zal men opnieuw verder moeten procederen.
In de Nederlandse strafwet is belediging van een "ambtenaar in functie" een grond voor strafverzwaring als de belediging zelf strafbaar is. Belediging dóór een ambtenaar in functie wordt niet apart genoemd. Maar in dit geval kan toch niet helemaal buiten beschouwing worden gelaten wie de generaliserende en daardoor beledigende uitspraak heeft gedaan. Moreel gesproken mag men naar mijn mening van een Officier van Justitie, zeker ten opzichte van een groep die nog steeds onder vervolging te lijden heeft, meer zorgvuldigheid verwachten dan Van Elsdingen getoond heeft; hoe ernstig de de feiten die hij verzameld heeft ook zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten