In Nederland mag je vrijwel alles schrijven en uitgeven. Maar over alles wat gezegd, geschreven en uitgegeven wordt mag iedereen vervolgens ook in alle vrijheid zijn mening geven, ook als het niet zo aardig is tegenover de auteur. Dat laatste hebben Middelkoop en Dollee niet goed begrepen. Nadat hun boek vorig jaar door Pepijn van Erp op de site Kloptdatwel op ongenadige wijze was neergesabeld klaagden ze de recensent aan wegens onrechtmatig handelen. Afgelopen week kwam de Rechtbank Gelderland uiteindelijk met een uitspraak. Van Erp werd vrijgesproken. Zijn 'filerende recensie' was niet onrechtmatig. De rechter vindt dat Van Erp als recensent veel vrijheid toekomt, ook als hij sterke en laatdunkende bewoordingen gebruikt. Ook wijst de rechter er op dat de auteurs voldoende gelegenheid hebben gehad om van Erp van repliek te dienen. Dat laatste hebben ze helaas nagelaten.
Middelkoop kreeg vorig jaar op Radio 1 de gelegenheid de stellingen in zijn boek toe te lichten. Ik heb weinig nieuws gehoord. Verhalen over het militair-industriële complex in de VS en de politieke macht van grote bedrijven zijn bepaald niet nieuw. Ook de misleiding van burgers om hen mee te krijgen in oorlogen die uiteindelijk vooral over grondstoffen blijken te gaan is niet nieuw. Nieuw is hoogstens dat het verhaal nu van de kant komt van een 'beurscommentator' en 'grondstoffengoeroe'. En dat het een plek krijgt bij De Telegraaf.
Ik heb het boek niet gelezen en kan dus ook niet over de inhoud oordelen. Waar het mij hier om gaat is Middelkoop's reactie op een negatieve recensie. Hij komt, als ik zijn verhaal op Radio 1 mag geloven, met een strak samenhangend en nogal stellig gepresenteerd beeld over een al eeuwen bestaande buitengewoon machtige elite die elk idee van democratie in de VS en andere westerse landen naar de prullenbak verwijst. In hoeverre dat klopt of niet (Van Erp heeft nogal wat problemen met de bewijsvoering), als je met dat idee komt kun je tegengas verwachten. En het probleem is dat Middelkoop kennelijk allergisch is voor tegengas. Wie stapt er nu naar de rechter vanwege een afbrekende recensie? Je moet wel heel zeker weten dat je gelijk krijgt als je dat risico neemt. Of je hebt geen boodschap aan de Nederlandse debatcultuur. Nu heeft het oordeel van Van Erp dat Middelkoop broddelwerk heeft afgeleverd de zegen van de rechtbank gekregen. En de twijfel over zijn stellingen is versterkt.
Het is jammer dat een zelfverzekerde auteur die, ondanks zijn bewering van het tegendeel, geen tegenspraak duldt, een maatschappelijk debat over de macht van bepaalde groepen in de Verenigde Staten op deze manier verprutst. Middelkoop gedraagt zich als slachtoffer van een kritische recensent die in feite gewoon zijn werk doet. Hij kiest niet voor de weg van het openbare debat, maar vraagt de rechter om zijn gelijk te bevestigen. 'Gezeur', schrijft Van Erp in zijn reactie op het vonnis van de rechtbank. Ik kan hem geen ongelijk geven.
[Foto: Mark Dixon CC. Vredesmars Pittsburg, VS, 5 oktober 2019]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten