De voorzitter van de NASPA, John Chew, schrijft aan zijn leden: "Als we een scheldwoord leggen, zeggen we daarmee eigenlijk dat ons verlangen om punten te scoren in een woordspelletje voor ons zwaarder weegt dan de bredere functie van het scheldwoord als middel om een groep mensen te onderdrukken." Een van initiatiefnemers, Josephine Flowers, heeft er nog andere gedachten bij: 'Je zou daar een wedstrijd van 45 minuten kunnen zitten terwijl je alleen maar naar dat woord kijkt. En als je de persoon die het heeft gespeeld niet kent, dan vraag je je af:"Werd het als een flauw woord neergezet, of was het het eerste woord dat in hen opkwam?"'
De keuze van de woorden die nu verboden zijn is gebaseerd op het woordenboek van Merriam-Webster die het beledigende karakter meldt van woorden, meest in verband met racisme. De uiteindelijke lijst die de NASPA nu gaat hanteren wordt hier voor alle zekerheid verdraaid weergegeven, om de toevallige lezer niet op verkeerde gedachten te brengen.
De actie waardoor woorden die wel bestaan in het Engels toch niet in het spel gebruikt mogen worden is nieuw voor de scrabble-spelers. In de jaren negentig heeft de Anti-Defamation League al eens een poging gedaan woorden met een anti-semitische lading uit de lijst verwijderd te krijgen, maar veel afdelingen van scrabble-spelers hielden zich er niet aan en bleven hun eigen lijst hanteren.
Woorden en daden
Het besluit van de NASPA past in een trend van politiek correctheid die in de Verenigde Staten leidt tot een vergaande aantasting van de free speech waarop het land zich altijd heeft beroemd. En deze trend krijgt elders steeds meer aanhangers. De fout die hier gemaakt wordt is dat woorden op zichzelf schuldig worden verklaard aan discriminatie, achterstelling en geweld. Woorden kunnen schade berokkenen, maar altijd in een context. In de context van institutionele ongelijkheid, bijvoorbeeld binnen de hiërarchische verhoudingen op het werk of op school kan een woord een betekenis krijgen van belediging of onderschikkking. Maar is de scrabble-competitie tussen gelijkwaardige deelnemers daarmee te vergelijken? De enige betekenis die je bij dat spel aan een woord kunt toekennen is het aantal punten dat je er voor krijgt. Het lijkt mij echt een illusie dat racisme en homofobie langs deze weg effectief bestreden kunnen worden.
Er zijn goede redenen - fatsoen, respect, het in stand houden van een relatie - om bepaalde woorden in een bepaalde context niet te gebruiken. Mensen kunnen elkaar daarop aanspreken, maar daar zit een grens aan die inmiddels gelukkig flink is opgerekt waarmee we het ouderwetse paternalisme à la de Bond tegen het Vloeken achter ons hebben gelaten. Natuurlijk, er kunnen nog steeds redenen zijn om het gebruik van een bepaald woord in bepaalde situaties af te keuren, zelfs om een strafzaak te maken van het gebruik van een beledigend woord. Maar ook dan is voor de rechter altijd de context bepalend om een straf op te leggen. Woorden als zodanig, los van de context, verdienen geen straf.
Verontrustend vind ik de motivatie van scrabble-speler Flowers voor de actie van de scrabble-bond. Zij zegt zich zorgen te maken over bepaalde woorden die bij haar medespelers zouden kunnen opkomen bij een spelletje scrabble. Haar wens die woorden te verbieden lijkt voort te komen uit een verlangen om het denken van medemensen te controleren. Het is een buitengewoon enge gedachte. Kwalijker vind ik het verder dat die controle van het denken afleidt van het daadwerkelijke discriminerende gedrag dat bestraft zou moeten worden volgens een groeiende stapel wetten in alle beschaafde landen. Zo lang we ons blindstaren op woorden schieten we tekort op het terrein van die misdaden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten