Een poster van de stichting Dier & Leed tegen de consumptie van zuivelproducten is door de rechter verboden. In navolging van anti-tabak- en anti-alcoholpcampganes wil de stichting mensen van de melk afhelpen. 'Hulp nodig met stoppen?' en 'Melk maakt meer kapot dan je lief is' staat te lezen bij tram- en bushaltes. Op een poster wordt het vroeg scheiden van koe en kalf aangeklaagd. Boeren die een rechtszaak aanspanden kregen vorige week op dat punt gelijk: de bewering dat het weghalen van kalveren bij de moeder in de zuivelsector ‘ernstig dierenleed’ veroorzaakt gaat volgens de rechter te ver. Volgens de rechter kan een aantasting van het dierenwelzijn en zelfs dierenleed mogelijk voorkomen worden door koe en kalf pas later te scheiden. Maar het is volgens de rechter tegelijkertijd "niet aannemelijk" dat er sprake is van ernstig leed, als dit wel gebeurt. Daarmee is een grens voor de vrijheid van meningsuiting overschreden. Een dergelijke stelligheid is onrechtmatig tegenover de melkveehouders die hierdoor in hun bedrijf worden geschaad.
Dier & Recht gaat in beroep tegen deze uitspraak en verwijdert intussen deze posters. Maar wat zou er gebeuren als de stichting het woordje 'ernstig' schrapt? Ik kan me niet voorstellen dat de impact van de poster verandert. En dan blijft de schadelijkheid gelijk, gezien vanuit het standpunt van de boeren. Wat betekent dan zo'n uitspraak? Moeten we het misschien zien als een waarschuwing dat je op je woorden moet letten als je de agroindustrie aanvalt?
Shell gaat ook te ver
In een andere zaak over een reclameuiting heeft de Reclame Code Commissie geoordeeld dat Shell te ver gaat met de claim dat je CO2 neutraal rijdt als je meedoet met zijn bomenplantproject. Het bedrijf kan volgens de RCC niet aantonen dat deze compensatiemaatregelen de milieuschade van CO2 teniet doen. De zaak was aangespannen door rechtenstudenten van de Vrije Universiteit. Ook de leus op de tankwagens van de Shell 'Ik ben CO2 neutraal op de weg. U ook?' kan volgens de RCC niet door de beugel. Shell noch de fossiele brandstof die de truck vervoert, zijn CO2-neutraal, aldus de commissie. De tekst suggereert iets anders en is daarom misleidend.
Dat laatste lijkt me overduidelijk. Al kan ik me niet voorstellen dat iemand Shell nog serieus neemt bij een dergelijke opzichtige poging tot 'greenwashing'. Het is vooral een teken van arrogantie van de oliemultinational. Arrogantie zien we wel vaker in reclameuitingen. Het is gegeven de functie van reclame moeilijk om daartegen op te treden. Misleiding is, in elk geval voor de RCC, wel een criterium om bepaalde uitingen af te wijzen.
De strijd tegen de misleidende 'greenwashing' zal nog wel een tijdje doorgaan. Shell probeert het nu ook met de aangekondigde levering van 'CO2-gecompenseerd gas' en groene stroom die het bedrijf op de energiemarkt inkoopt van Nederlandse zonne- en windparken. De voornaamste compensatie moet vermoedelijk in de beeldvorming gezocht worden. Het bedrijf dat zich nog weinig aantrekt van de urgentie van klimaatdoelen heeft belang bij een minder zwart imago. En uiteindelijk draait het bij reclame altijd om het imago.
[foto van Robbie Veldwijk, CC]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten