Een van de meest krampachtige en hoogst verontrustende reacties op het studentenprotest tegen de oorlog in Gaza komt uit een hoek waar je zoiets niet zou verwachten: de Universiteit voor de Humanistiek. Docent Rodante van der Waal schreef er over in Trouw. De Waal doceert 'dekoloniale theorie' en had in dat verband gesproken over het optreden van Israël in Gaza. Enkele studenten verweten haar antisemitisme nadat ze haar naam hadden aangetroffen onder een door duizenden zorgmedewerkers ondertekende petitie die opriep om het geweld te beëindigen. Vervolgens kreeg zij een mail van de onderwijsdirecteur die haar opdroeg 'het in mijn collegereeks niet meer te hebben over Palestina of Gaza. Mocht een student er toch nog naar vragen, dan moest ik het onderwerp ‘slim omzeilen’. De teksten van de alom gerespecteerde Palestijnse theoreticus Edward Said moesten van het curriculum af. De Palestijnse gastdocent moest ik afzeggen.' De Waal weigerde dat. De Universiteit trok daarop een eerdere toezegging voor voortzetting van haar betrekking in.
De Universiteit wil 'om privacy-redenen' niet ingeaan op dat laatste punt. De genoemde Palestijnse filosoof Edward Said, schrijft de UvH, 'komt aan bod in curricula van de UvH, passend bij de leerdoelen van het betreffende vak.' Kennelijk dus niet bij het onderwerp dekolonisatie. Je zou je naast de vraag of ze daar Said wel gelezen hebben ook kunnen afvragen hoe het dan zit met de academische vrijheid als van hogerhand wordt bepaald welke literatuur een docent gebruikt.
Universiteit en politiek
De kwestie heeft op de UvH tot onrust geleid die het CvB heeft trachten te bezweren met een open brief. Daarin wordt duidelijk gekozen voor de studenten die de Waal hebben beschuldigd van antisemitisme. Het CvB schrijft: 'Daarbij streven we ernaar om een veilige academische gemeenschap te vormen waarin we open het gesprek kunnen voeren met elkaar. Dat stelt ons soms voor dilemma’s waarin we verschillende belangen tegen elkaar moeten afwegen.' Het CvB stelt ook dat het niet aan de universiteit is om zich politiek uit te spreken. Het verwijt dat men dat wel deed in het geval van de oorlog in Oekraïne wordt op onhandige wijze gepareerd: 'De UvH heeft geen algemeen statement afgegeven, maar is ingegaan op een verzoek van het ministerie van OCW om gevluchte Oekraïense studenten een studieplek te bieden. In die context hebben we onze afschuw uitgesproken over het geweld in Oekraïne.' Reflectie is niet de sterkste kant van het bestuur van de UvH.
Het is een vraag die ook aan andere universitaire bestuurders gesteld kan worden: wat verstaat u onder een 'veilige academische gemeenschap'? Het aanroepen van de zorg voor 'veiligheid' lijkt een mantra te worden die zowel de academische vrijheid als de demonstratievrijheid bedreigt. De Waal schrijft in Trouw over de studentenacties: 'Nergens ter wereld werd het protest zo snel ontruimd als in
Amsterdam en Utrecht, zelfs niet in de Verenigde Staten. De kampementen
in Londen, Cambridge en Gent staan er nog. In Ierland en Spanje hebben
universiteiten gehoor gegeven aan de eisen van de studenten, in plaats
van hen met geweld te verdrijven.' In Israël is 'veiligheid' een excuus voor de meest gewelddadige repressie van de Palestijnen. Dat mag geen voorbeeld worden voor Nederlandse universiteiten om een open debat met censuur en politiegeweld te smoren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten