PayPal en de nieuwe censuur

Paypal, de internetbankier, heeft enkele uitgevers gedreigd met afsluiting van hun account als ze erotica blijven aanbieden waarin incest, verkrachting of bestialiteiten voorkomen. Een van deze bedrijven, Smashwords heeft inmiddels laten weten dat het aan de wensen van de bankier wil voldoen. Zaken zijn zaken. Een brede coalitie van burgerrechtbewegingen in de Verenigde Staten heeft tegen deze maatregel een krachtig protest laten horen. Het gaat natuurlijk om het principe. Banken behoren neutraal te zijn en hebben geen taak in het bewaren van de publieke moraal. Nog los van het grondrecht op vrijheid van meningsuiting is het niet aan particuliere instanties om grenzen te trekken en het vrije verkeer van informatie te frustreren. Dat lijkt echter allemaal vanzelfsprekender dan het tegenwoordig is.
Het particuliere bedrijfsleven bemoeit zich steeds actiever met de grenzen van het vrije verkeer van informatie.  Eerder dit jaar lieten Twitter en Google weten dat ze niet alles toelaten in hun dienstverlening. Wat mag en wat niet mag wordt ook in deze gevallen niet bepaald door de wet en het oordeel van de rechter, maar door de particuliere censors, die zich niet publiek hoeven te verantwoorden. In een protestbrief van de Amerikaanse National Coalition Against Censorship wordt de vergelijking gemaakt met de Index Librorum Prohibitorum de lijst van verboden boeken die de Katholieke Kerk tot halverwege de vorige eeuw hanteerde om de gelovigen tegen de slechte invloeden van het geschreven woord te wapenen.
Het protest van de Amerikaanse hoeders van het vrije woord is gericht tegen PayPal. Het is altijd goed om een bedrijf te laten weten dat je zijn gedrag niet in de haak vindt. Of PayPal zich er iets van aan zal trekken is de vraag. Aandeelhouders hebben er vermoed ik meer te vertellen dan activisten. En de vrije markt gaat boven alles. Zoek maar een andere bankier als je met deze niet tevreden bent.
Wat ik mis in dit verhaal is de rol van de overheid. Er zijn grondrechten en daarvan afgeleide wetten. We hebben een overheid om namens ons hiernaar te handelen. De overheid zou ons in dit geval moeten beschermen tegen onterecht ingrijpen in het vrije verkeer van informatie door particulieren die hier niets over te zeggen hebben. Waarom richt uitgever Smashwords zich niet samen met de burgerrechtbeweging tot de overheid en gaat men onmiddellijk overstag voor de moralisten van PayPal?
Ook voor de uitgever zal de vrije markt wel van groter gewicht zijn dan het vrije verkeer van informatie.Waarom je financiële resultaten op het spel zetten voor een principe? En een overheid die heilig gelooft in de zegeningen van de vrije markt zal hier ook niet zo snel ingrijpen. Maar voor liberalen ligt hier wel een punt om te overdenken. Voor je het weet zijn we weer terug in de Middeleeuwse wetten van de oude Katholieke Kerk.
Voor de vrijheid van het internet zijn deze nieuwe particuliere censors een grote bedreiging. Beter dan de burgerrechtbewegingen het verwoorden aan het eind van hun statement kan ik het niet zeggen:

The Internet has become an international public commons, like an enormous town square, where ideas can be freely aired, exchanged, and criticized.  That will change if private companies, which are under no legal obligation to respect free speech rights, are able to use their economic clout to dictate what people should read, write, and think.

[beeld: http://www.citylit.org/BannedBooks.htm]