De bak in wegens majesteitsschennis

Een 44-jarige man uit Kampen is door de rechter veroordeeld tot een celstraf van dertig dagen voor het beledigen van de koning. Dit is geen bericht uit de oude doos. We schrijven juli 2016. Op zijn Facebookpagina noemde Nemet Temerci de koning onder andere een moordenaar, verkrachter en een dief. Ook plaatste hij een bewerkte foto van een aanstaande executie waarbij het hoofd van één van de slachtoffers was verwisseld voor dat van de koning. De politie kwam de posts op het spoor tijdens een onderzoek voorafgaand aan het bezoek van de koninklijke familie aan Zwolle op Koningsdag dit jaar. De man werd toen 14 dagen vastgezet. De rechtbank Overijssel oordeelt dat de Kampenaar met zijn uitlatingen de waardigheid van de Koning heeft aangetast: “Dit klemt met name vanwege de staatsrechtelijke positie van de Koning en de verwevenheid met het staatsbelang. Dit gedrag is niet acceptabel in onze samenleving en rechtvaardigt dat aan verdachte een straf wordt opgelegd.” En in dit geval zelfs een gevangenisstraf! Nogal absurd in de week dat een corrupte wethouder wegkomt met een taakstraf. Het lijkt er op alsof hier een overdreven veiligheidsmaatregel in het kader van Koningsdag alsnog rechterlijke goedkeuring moet krijgen.

Artikel 111 van de Strafwet uit 1881 leeft nog. Maar het wordt steeds moeilijker het handhaven van een uitzonderingspositie voor staatshoofden te verdedigen.


In de uitspraak van de rechters van de Zwolse rechtbank lezen we dat de verdediging een vergelijkbaar geval van de website GeenStijl heeft aangevoerd ter ontlasting van de verdachte. Dat betrof een bewerkte foto van een executie door IS waarin het hoofd van de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen was geplakt. Het OM besloot toen niet te vervolgen. De Zwolse rechter vindt dat geen geldig argument. Een burgemeester is geen koning en de foto van GeenStijl had een functie in het maatschappelijke debat. Dat was in het geval van de Facebookpagina van Temerci niet gebleken. Zijn belediging zou geen enkel ander doel hebben gehad. Het is niet duidelijk waar de rechter dit uit afgeleid heeft. Heeft elke boze uitlating van een burger over de koning eigenlijk geen politiek aspect? Wat ik wel begrijp is dat de rechter niet met de advocaat meegaat om voorstellen van Tweede Kamerleden voor het afschaffen van artikel 111 in het vonnis te betrekken.

De uitzonderingspositie van het Nederlandse staatshoofd in de strafwet is op pijnlijke wijze aan het licht gekomen nu de regering na alle commotie over de belediging van het Turkse staatshoofd Erdogan haast wil maken met de afschaffing van het speciale artikel over de strafbaarheid van de belediging van buitenlandse staatshoofden. Dat riekt naar meten met twee maten. Het schaadt bovendien de integratie van -in dit geval- Turkse Nederlanders die Erdogan hoog hebben zitten en die bovendien meer dan Nederlanders hechten aan de eer van de natie. Zij zullen zich de terechte vraag stellen waarom het ene staatshoofd wel beledigd mag worden en het andere niet. Met als gevolg nieuwe spanningen tussen allochtonen en autochtonen.

De regering zou er goed aan doen beide uitzonderingsgevallen tegelijk te schrappen uit het Wetboek van Strafrecht. Niet omdat we grove beledigingen straffeloos moeten laten passeren. Wel vanwege de uitzonderingspositie van staatshoofden, die, als ze zich beledigd voelen net als andere burgers tot de rechter moeten kunnen wenden.