De regering gaat niet over de moraal

De algemene beschouwingen over de miljoenennota gingen gisteren en eergisteren niet over geld maar over normen en waarden, schrijven de media. We kunnen het als burgers steeds moeilijker controleren, want de hoeveelheid 'duiding' is groot en een gewoon verslag met een representatief beeld van alle bijdragen aan het debat is nergens meer te vinden. De media schieten steeds meer tekort in hun opdracht de burgers te informeren. Hoe kan ik als kiezer mijn vertegenwoordigers controleren als ik ze zelf nauwelijks meer kan zien of horen en als er steeds meer pratende hoofden in beeld komen met hun eigen, subjectieve uitleg van de gebeurtenissen? Maar dit terzijde.

De verschuiving van het debat in de Tweede Kamer van het landsbestuur naar de normen en waarden in de samenleving vind ik dubieus. Ligt hier wel een taak voor onze volksvertegenwoordigers? "Politiek gaat juist over wat goed is en wat kwaad", volgens CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma. Maar we hebben toch geen dominees gekozen om het land te besturen? Buma pleit in zijn rol als moraalridder voor harde maatregelen tegen uitingen die in zijn ogen verwerpelijk zijn. Hij wil "organisaties kunnen verbieden die de democratische rechtsstaat afwijzen. Ook de vrijheid van meningsuiting is wat het CDA betreft niet absoluut, het verheerlijken van geweld moet verboden worden."


Buma bekritiseerde gisteren net als zijn collega's de nogal botte uitspraken van Rutte in het tv-programma Zomergasten over Turkse demonstranten. Woordkeuze werd opnieuw een onderwerp van uitgebreide beschouwingen. ‘Als pleur op de norm voor Nederland is, dan is dat echt heel erg,’ aldus de CDA-leider. Maar taalnormen horen niet tot de competentie van onze volksvertegenwoordigers. Wel politiek relevant is het dat Rutte de norm expliciet stelde voor een bepaalde groep Turkse Nederlanders. Dat past bij zijn analyse van 'dertig jaar mislukt integratiebeleid dat niet in een paar jaar valt te repareren. "Het begint met de norm neer te leggen," zei hij en volgens hem moet zijn ‘pleur op’-uitspraak ook in die context worden begrepen,' schrijft Elsevier. De premier reageert dus op een mislukt integratiebeleid met het uitsluiten van een groep Nederlanders. Alleen met morele vermaningen overigens, want tegenover Wilders moest hij erkennen dat maatregelen die de PVV bepleit uitgesloten zijn.

Rutte antwoordde wat schamper op Buma's kritiek met de opmerking dat hij zoals altijd weer aangesproken wordt op 'de toonhoogte'. Anders dan het CDA wil de VVD niet tornen aan de vrijheid van meningsuiting. Maar normeren wil Rutte wel: "Mijn taak in deze baan is om te normeren. Je kunt niet vrijblijvend praten over normen en waarden." zei hij gisteren in het debat volgens Trouw (23/9). Een discutabele uitspraak. Een regering is er toch niet om burgers het onderscheid tussen goed en kwaad uit te leggen? De regering bestuurt het land. Met wetten en een verdeling van belastinggeld conform de besluiten van de democratisch gekozen volksvertegenwoordiging. Die volksvertegenwoordigers besluiten op grond van hun verkiezingsprogramma's. En die verkiezingsprogramma's zijn gebaseerd op normen en waarden die kiezers prefereren. Bij de afwegingen die volksvertegenwoordigers dagelijks moeten maken spelen allerlei normen en waarden een rol. Dat moeten zij ook verantwoorden tegenover de kiezer. Maar de regering? Die hoort uit te voeren wat het parlement besloten heeft. Van normering kan alleen sprake zijn in de zin van: de wet volgen. Maar noch de regering, noch de volksvertegenwoordigers hebben de taak de samenleving normen en waarden voor te schrijven. Het is eerder andersom. Preken uit Den Haag kunnen burgers missen als kiespijn. En zeker als ze de verdeeldheid in de samenleving bevorderen. Het is buitengewoon verontrustend dat een premier die alles op alles zet om de staat zo klein mogelijk te houden en voorzieningen af te bouwen, met als gevolg verwaarlozing van de zorg voor grote groepen mensen, het wel tot zijn taak rekent de samenleving de les te lezen over goed en kwaad.