Wegkijkgedrag bij de politie

De teamchef van de politie in Leiden Fatima Aboulouafa werd vorige maand op non-actief gezet omdat haar openlijke kritiek op racisme, machtsmisbruik en pesten binnen de politieorganisatie tot interne spanningen had geleid. Ondanks het feit dat landelijk korpschef Erik Akerboom het naar aanleiding van haar kritiek „pijnlijk en onacceptabel” noemde dat „de leiding soms wegkijkt” bij meldingen over fout gedrag van politieagenten. Voor Aboulouafa was dat precies de reden waarom ze het noodzakelijk had gevonden om naar buiten te treden. Ze schreef dat klokkenluiders, door haar ‘lichtschijners’ genoemd, binnen de organisatie oplopen tegen een ‘blue wall of silence’. Politieagenten die „structurele problemen en grensoverschrijdende zaken binnen onze organisatie” aankaarten, hebben volgens haar „mentale of lichamelijke klachten opgelopen”. Vanwege „capaciteitsproblemen” zouden ‘foute’ agenten niet op non-actief worden gesteld. Maar zijzelf, de klokkenluider die het opname voor haar collega-klokkenluiders dus wel.

De zaak trok de aandacht van de Tweede Kamer en minister Grapperhaus moest uitleg geven. Dat deed hij in een brief waarin hij de resultaten van een onderzoek door Bureau Veiligheid Integriteit en Klachten (VIK) meedeelde. Grapperhaus ontkent in die brief dat Aboulouafa weg zou moeten vanwege haar kritiek op misstanden binnen het korps. Dat schoot de weggestuurde politiechef in het verkeerde keelgat. Zij heeft nu een klacht ingediend tegen de minister vanwege smaad en laster omdat hij heeft gesuggereerd dat zij is weggestuurd om een andere reden dan haar kritiek op de politieorganisatie.

De affaire wordt steeds pijnlijker voor de politieorganisatie en de verantwoordelijke minister. Wat Aboulouafa aankaartte was het wegkijkgedrag. Het politiekorps Den Haag kwam eerder in het nieuws vanwege problemen binnen de organisatie.  Klokkenluiders meldden de NOS dat er in een deel van het korps sprake is van discriminatie, overmatig gebruik van geweld en een verziekte cultuur. Leidinggevenden zouden ondanks signalen van medewerkers niet hebben ingegrepen. Kritiek op dat wegkijken of niet willen ingrijpen was de aanleiding voor het ontslag van Aboulouafa. Dat Grapperhaus dat nu alsnog ontkent zou je een dubbele aanslag op de klokkenluider kunnen noemen. Je meldt dat klokkenluiders niet gehoord worden over misstanden. Dan word je zelf opzij gezet. En dan wordt de reden ervan ook nog eens verdoezeld. Ik snap wel dat Aboulouafa dat niet accepteert.

Grapperhaus is recidivist in het beschermen van zijn ondergeschikten. Ondanks zijn aanvankelijk lovende woorden voor de vrouw die de politieke inmenging in onderzoek van het WODC intern aankaartte, is hij toch meegegaan met hoge ambtenaren die een strafrechtelijk onderzoek begonnen naar klokkenluiders die de zaak naar buiten brachten toen er met haar meldingen niets werd gedaan. De minister van Justitie draagt er zo niet aan bij dat het dalende vertrouwen in de overheid weer de goede kant op wordt gebogen.