RVD is deel van het probleem

De publicatie van het NRC-artikel van zaterdag j.l. over de gezondheidstoestand van Prins Friso heeft veel discussie losgemaakt over de persvrijheid en het medisch beroepsgeheim. Er zijn nogal wat mensen over de schreef gegaan, als je alle reacties leest. Journaliste Jannetje Koelewijn had niet mogen publiceren wat ze via haar man hoorde over de toestand van de prins. Haar man, de neurochirurg Kees Tulleken heeft volgens de beroepsorganisatie KNMG de regels van het medisch beroepsgeheim overtreden. "De KNMG vindt het bovendien onjuist als een arts gebruik maakt van zijn titel om patiënteninformatie te bespreken met een collega, terwijl hij geen onderdeel uitmaakt van het behandelend team." De inspectie heeft hem op het matje geroepen. En de behandelend arts, Claudius Thomé, die door hem over de prins werd aangesproken had geen informatie moeten verstrekken aan een buitenstaander en zeker niet toen bekend werd dat de vrouw van Tulleken daar als journalist aanwezig was.
De artsen treft blaam wat mij betreft. Dit gesprek had beter niet plaats kunnen vinden. De motieven van Tulleken om zijn collega op te zoeken deugen niet. Ik zie geen enkel zwaarwegend feit voor Tulleken om zijn collega te raadplegen, laat staan met een journalist aan zijn zijde. Om vervolgens het medisch geheim te doorbreken. Maar nu het gesprek wel heeft plaats gehad en nieuwe informatie beschikbaar kwam voor iemand die zich heeft voorgesteld als journalist vind ik het wel te ver gaan om van de krant te verwachten dat ze hier niets over zouden publiceren. Een krant mag geen informatie van algemeen belang achterhouden en ook het publiceren van informatie waarvan de herkomst twijfelachtig is past, mits gecheckt, binnen de persvrijheid.

In het hele verhaal en in de reacties daarop mis ik de rol van de RVD. Allereerst vraag ik me af of Koelewijn en Tulleken contact hebben opgenomen met de RVD (of andersom) over hun "positieve correctie" op de berichten over de prins. Waarom zou de RVD niet zelf meer details kunnen geven nu dit verhaal op straat ligt? Uit een officieel bericht van het ziekenhuis lezen we dat de informatie die de NRC naar buiten heeft gebracht 'incorrect' is, terwijl bronnen binnen het ziekenhuis het verhaal blijven bevestigen. Over wat er precies aan de hand is blijft tot bijna een week na het ongeluk onzekerheid bestaan.
Wat we hier zien is een arrogante RVD die zich inzake het koninklijk huis gedraagt als een middeleeuwse lakei die de deur nog niet op een kier wil zetten. We laten wel wat weten op het moment dat het ons zint. Alle touwtjes in handen houden, de volledige regie voeren over de communicatie rond koningin, prinsen en prinsesjes.
Maar ze krijgen niet altijd gelijk. In 2009 bepaalde de rechter dat de publicatie van een foto van het prinselijk paar met kinderen weliswaar onrechtmatig was, maar met de uitdrukkelijke boodschap dat de interventie van het koningshuis om zoiets blijvend te voorkomen in strijd was met de persvrijheid. Een recente uitspraak van het Europese Hof voor de Mensenrechten zal het koningshuis straks nog meer gaan opbreken. Het Hof stelde in het geval van celebrities de persvrijheid boven de privacy, kort door de bocht gezegd. De RVD zal zich ook moeten aanpassen aan nieuwe tijden. De communicatie rond Friso kan ik als 'case' voor een heidag aanbevelen.