Twitter censureert

Twitter heeft aan het begin van dit jaar al aangekondigd dat het bedrijf uitingen die in strijd zijn met de nationale wetten eigenhandig zal gaan verwijderen. Zonder tussenkomst van een rechterlijk oordeel over omstreden uitingen. Een privatisering van de censuur dus. Nu komen de eerste voorbeelden daarvan in de publiciteit.

Op verzoek van de politie in Hannover heeft Twitter het account van een neonazigroep afgesloten. De groep is door de regering van de deelstaat Niedersachsen verboden. Alle uitingen van de neonazi's, inclusief de mascotte Abschiebär (foto) moeten uit de openbaarheid worden verwijderd. In december stuurde de groep een videofilm aan de minister voor Sociale Zaken Aygül Özkan (CDU) waarin iemand in berenkostuum de Hitlergroet brengt bij een aantal Döner Kebab zaken in Hannover. Zowel de minister als de restauranthouders hebben deze video als zeer bedreigend ervaren tegen de achtergrond van de door neonazi's gepleegde "dönermoorden", die eind vorig jaar in de publiciteit kwamen. De groep wordt gezien als openlijk nazigezind en vijandig tegenover buitenlanders. In Duitsland is het eenvoudiger dan in Nederland om dergelijke groepen gewoon te verbieden.

In Frankrijk gaat Twitter op verzoek van Joodse studenten aanstootgevende antisemitische berichten verwijderen.Volgen de advocaat van de studenten heeft Twitter toegezegd in actie te komen als de studenten een in hun ogen antisemitisch bericht signaleren. "We hebben een spontane toepassing van de Franse wet bekomen, waardoor er geen gerechtelijk bevel nodig is voor de verwijdering van een boodschap met manifest onwettige inhoud", zegt hij.

In het Franse geval zou Twitter -als dit klopt- dus zeer ver gaan. In een onderonsje tussen aanstoot nemende burgers en een media-bedrijf worden in Frankrijk grenzen gesteld aan de uitingsvrijheid. Dit is geen respect voor de nationale wet, maar een overtreding ervan zou ik zeggen.

Bij de Duitsers ligt het wat anders. Hier gaat het niet om specifieke uitingen maar om alle uitingen van een zender. De overheid heeft die zender na een gedegen onderzoek en geheel volgens de bepalingen in de Duitse c.q. Niedersachsische wetgeving verboden. En vervolgens wordt Twitter gemaand alle uitingen van deze zender onmogelijk te maken. Toch kunnen ook hier vragen worden gesteld bij de afsluiting van het twitteraccount. Zijn alle uitingen van een organisatie die door de overheid verboden is strafbaar? Een rechterlijk oordeel over de strafbaarheid van de omstreden video,bijvoorbeeld, wordt nu gepasseerd door een algeheel verbod van de organisatie om ook maar iets te laten horen. Twitter gaat daar in mee, moet daar misschien ook in meegaan om in Duitsland overeind te blijven. Maar met het afsluiten van dit account gaat Twitter wel verder dan wat het bedrijf aan het begin van dit jaar aankondigde: uitingen die in strijd zijn met de nationale wet verwijderen. Hier wordt een groep verwijderd. Zo raakt het particuliere bedrijf verwikkeld in een politiek conflict. En kiest het partij. De vraag is welke kant het in de toekomst gaat kiezen als het hier of elders betrokken wordt in politieke conflicten. En of het passeren van een publiekrechtelijke weg de trend wordt bij deze steeds meer macht verwervende particuliere bedrijven.