04 maart 2022

Het ongemak van de nuance


In de oorlog sneuvelt de waarheid als eerste. En dat geldt natuurlijk voor beide partijen. Ook in de oorlog van Rusland tegen Oekraïne. Dus wie Zelensky meer krediet geeft dan Poetin zal er toch rekening mee moeten houden dat niet alles wat de regering van Oekraïne beweert ook op waarheid berust. Ik betwijfel of er bij de overweldigende solidariteit met underdog Oekraïne nog wel voldoende ruimte is voor deze relativering. 

Ook voor de achtergronden van de oorlog lijkt in deze spannende tijden minder ruimte dan voor de actuele ontwikkelingen, de opmars van het Russische leger, de bombardementen en de vluchtelingen. Historici worden verdrongen door militaire deskundigen. Velen hebben sinds de val van de Muur gewaarschuwd voor de gevolgen van de opmars van de NATO in oostelijke richting. De diplomaat George Kennan, architect van de Amerikaanse Koude Oorlogsstrategie zei in 1998: 'Ik denk dat de Russen geleidelijk nogal negatief zullen reageren en het zal hun beleid beïnvloeden. Ik denk dat het een tragische vergissing is. Hier was geen enkele reden voor. Niemand bedreigde iemand anders.' Maar de prioriteiten van de 'overwinnaars' van de Koude Oorlog lagen elders. Katharina Pistor schrijft dat het westen vanwege de bemoeienis met Rusland na de val van het communisme medeverantwoordelijk genoemd kan worden voor de recente ontwikkelingen. 'Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie 30 jaar geleden, overtuigden Amerikaanse economische adviseurs de Russische leiders om zich te concentreren op economische hervormingen en de democratie op een laag pitje te zetten – waar Poetin het gemakkelijk zou kunnen doven wanneer de tijd daar was.' En zo geschiedde.

Dergelijke stemmen worden ook wel gehoord in de Nederlandse media, maar ze roepen weerstand op in het in toenemende mate gepolariseerde openbaar debat. Het ongemak van de nuance komt wat mij betreft vooral voort uit de manifestatie van extreemrechtse groepen die het opnemen voor Poetin. Wie nu wijst op het aandeel van de VS en de NATO in de voorgeschiedenis van deze oorlog loopt het risico weggezet te worden als aanhanger van Baudet. Einde discussie. Ook vraagtekens bij de onvoorwaardelijke steun voor het huidige regime in Kiev kunnen, ondanks de stijgende corruptiecijfers, in de roes van de pro-Oekraïne stemming eenvoudig gesmoord worden. Nu even niet.

Ik voel me solidair met de slachtoffers van de misdaden van het Poetin-regime, zowel in Oekraïne als in Rusland. Juist daarom zou ik het complete verhaal van deze geschiedenis graag overeind willen houden. 

[foto: Mike Maguire CC]

Geen opmerkingen: