Hoe moet Europa reageren op het loslaten van alle vormen van factchecking door de grote Amerikaanse platforms. Volgens Meta is de maatregel bedoeld om de vrijheid van meningsuiting te bevorderen en beschuldigingen van vooringenomenheid bij het modereren van content te verminderen. In Europa wordt daar over het algemeen anders over gedacht. Extreemrechts is ingenomen met de maatregelen van Trumps adjudanten Zuckerberg en Musk. Wilders heeft ook nooit enige maat gekend. Ophef is zijn businessmodel. Dan neem je het niet zo nauw met de feiten en gebruik je grote, liefst aanstootgevende woorden. De AfD kan Musk goed gebruiken in de verkiezingscampagne om de uitsluiting en cancelling van de op een na grootste partij van Duitsland aan te vechten. Maar vooralsnog is er in Europa wel een meerderheid om de macht van de techplatforms in te perken en desinformatie actief te bestrijden.
Macht, daar gaat het hier vooral om, meer dan om uitingsvrijheid. De macht om de publieke opinie te beïnvloeden, zo veel mogelijk rotzooi te trappen en uiteindelijk een maximale winst. Met uitgekiende algoritmes waar niemand een vinger achter kan krijgen. Vorig jaar schreef Rob Wijnberg naar aanleiding van de overname van X door Musk: 'Nadat hij eerst zijn eigen tweets voorrang had gegeven in de feeds van X, gingen de sluizen steeds verder open voor conservatieve, rechtse en radicaal-rechtse content. Accounts en posts van (radicaal-)rechtse aard groeien sinds zijn overname als kool, ontdekte The Washington Post na uitvoerig dataonderzoek.' En dat radicaal-rechtse verhaal, Wijnberg noemt het 'nostalgisch nationalisme', speelt met succes in op bestaande angst, ontevredenheid, frustratie gegeven de talrijke crisissen in de wereld en de kennelijke onmacht van de leiders om oplossingen te bieden. De oplossing van de Trump, Wilders, Orbán en hun companen is 'de sterke man' die de touwtjes overneemt van een corrupte, nalatige elite. Het is een oplossing waarbij de rechtsstaat inclusief de vrijheid van meningsuiting uiteindelijk het loodje zal leggen. Er is geen enkele rede om de techmiljardairs uit te roepen tot helden van de vrijheid van meningsuiting.
Shit
Er is ook nog een andere reden waarom het verhaal van Musk c.s. niet deugt. Platforms zetten volgens José van Dijck, universiteitshoogleraar media en digitale samenleving aan Universiteit Utrecht, 'algoritmes in die bepalen welke inhoud boven komt drijven in tijdlijnen. “Ik noem dat de Freedom of Reach. En die is veel groter dan de Freedom of Speech.” De platforms zeggen op te komen voor de vrijheid van meningsuiting, maar hebben in feite juist steeds meer controle over die vrijheid, zegt Van Dijck. Het gaat de platforms vooral om zoveel mogelijk gebruikers trekken die zo lang mogelijk op het platform blijven en zoveel mogelijk klikken, zodat ze zoveel mogelijk advertenties kunnen verkopen. Content die dat bevordert komt bovenaan.' En dat hoeft niet de waarheid te zijn. Integendeel. ‘Flood the zone with shit’ was het advies van de voormalige politiek strateeg van Donald Trump, vrij vertaald: overvoer het publieke debat met troep. Met shit vangen Trump c.s. de aandacht en Musk en Zuckerberg de winst. Een win-win-formule.
Feiten controleren, fouten ontzenuwen, misleiding ontmaskeren: dat hoort bij de 'checks & balances' van de democratische rechtsstaat. Het is de kern van elk publiek debat in een democratie. Wie dat opgeeft kan nog moeilijk democraat genoemd worden.
[foto: stomen CC]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten