Het moederbedrijf van de sociale media platforms WhatsApp, Facebook en Instagram heeft de afgelopen weken stilletjes zo'n 50 accounts verwijderd of geblokkeerd die draaien om lhbti-, queer- of abortus-onderwerpen. Het gaat vooral om accounts in Europa en het Verenigd Koninkrijk, maar Meta heeft ook sites geblokkeerd gericht op vrouwen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Zoals Sex Talk Arabic een platform dat Arabischtalige content aanbiedt over seksuele en reproductieve gezondheid. Meta zegt dat de geblokkeerde accounts de regels van de platforms hebben overtreden, maar levert daarbij geen hard bewijs, zo meldt The Guardian op basis van een eigen inventarisatie. Het lijkt er veel op dat Meta een Trump-welgevallig censuurbeleid voert dat nu over de gehele wereld leidt tot beperkingen in het vrije verkeer van informatie. "Dit is, voor zover ik weet, minstens één van de grootste censuurgolven die we hebben gezien," zegt Martha Dimitratou, directeur van Repro Uncensored, een ngo die digitale censuur in kaart brengt tegen bewegingen op het gebied van gendergelijkheid, gezondheid en mensenrechten.
Onder de slachtoffers zit ten minste één Nederlands account, het Amsterdamse The Queer Agenda. Dat brengt nieuws over queer-feestjes en foto-exposities. Oprichter Jackie van Gemert zegt dat hun Instagram-account ineens geblokkeerd werd door Meta, zonder dat er uitleg gegeven werd over de reden. Niet veel later was het account zelfs helemaal verwijderd, net als het privé-account van Van Gemert en een van haar oud-collega's. De organisatie is daarmee ineens 11.000 volgers verloren. Van Gemert: "Je bent ineens je werk en de toegang tot je community kwijt." De organisatie heeft inmiddels een eigen website in de lucht, en denkt nu ook aan groepen op Signal, een non-profitconcurrent van WhatsApp. Dat zouden meer organisaties moeten doen.
In sommige gevallen herstelt Meta de toegang weer voor organisaties die de blokkade aanvechten. Dan heet het dat de techniek voor het detecteren van volgens Meta regels foute content niet goed heeft gewerkt. Het is wel opvallend dat juist progressieve, emancipatoire organisaties daar het vaakst last van hebben. Het Amsterdamse stadsbestuur zegt binnenkort met het Amerikaanse techbedrijf Meta in gesprek te gaan over het blokkeren van The Queer Agenda op sociale media en de bredere zorgen in de queer gemeenschap over het offline halen van accounts.
Volgens Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks/PvdA) is het zonder verdere waarschuwing blokkeren van accounts in strijd zijn met de verplichtingen van Meta onder de Digital Services Act (DSA). Dat is de Europese wet die twee jaar geleden is ingevoerd om een transparante en gelijkwaardige toegang voor gebruikers van sociale media te garanderen. De Europese Commissie lijkt echter nogal huiverig om de wet te handhaven. Volgens Van Sparrentak is de Commissie bang voor sancties van Trump.
Het onderliggende probleem is de macht van het geld bij de Big Tech bedrijven. Klassieke mediabedrijven hebben openbare redactionele statuten en er wordt gewerkt volgens professionele standaarden. De meeste media staan open voor kritiek en tonen zich gevoelig voor de publieke opinie. Big Tech bestaat uit monopolies waar uitsluitend het bedrijfsresultaat telt. De verwachting dat er met Meta te spreken valt over normen en waarden in het informatieverkeer lijkt me nogal naïef. Wetgeving en strikte handhaving kunnen helpen. Helaas ontbreekt daarvoor de expertise en ook de moed bij de meeste politici. Eind november stuurde Stichting Democratie en Media een brandbrief naar toenmalig informateur Sybrand Buma, ondertekend door vrijwel alle Nederlandse media, van de NOS tot de Volkskrant en van De Groene Amsterdammer tot RTL. In een interview met FTM zegt Nienke Venema, directeur van Democratie en Media ‘Nederland moet een enorme vuist maken in Brussel om ons medialandschap te beschermen.’.
[beeld: logo van The Sex Talk Arabic, een van de door Meta getroffen organisaties]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten